Chăm sóc lúa xuân khi thời tiết ấm: Cần có “kịch bản” riêng

Ngày 4-3, có mặt trên các cánh đồng huyện Sóc Sơn, Mê Linh, Ba Vì, Chương Mỹ… chúng tôi thấy các thửa ruộng đã hoàn thành việc gieo cấy. Nhiều khu vực người dân cấy sớm từ trong Tết Nguyên đán, lúa đã bắt đầu đẻ nhánh, lên xanh. Phó Trưởng phòng Kinh tế huyện Sóc Sơn Nguyễn Hồng Tân cho biết, bám sát chỉ đạo của thành phố, huyện đã triển khai tập huấn đến bà con nông dân, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để người dân chuyển dịch cơ cấu giống sang các giống chất lượng cao, triển khai cấy xuân theo đúng khung thời vụ khuyến cáo. Đến nay, trên địa bàn đã cấy được 8.200ha lúa với 55% là giống lúa chất lượng cao, 45% là các giống cũ. UBND huyện đã hỗ trợ 70 tấn giống lúa chất lượng cao cho khoảng 2.000ha diện tích lúa, đồng thời tăng cường cán bộ xuống cơ sở chỉ đạo sản xuất đầu vụ và giữa vụ. Vì vậy, mặc dù thời tiết ấm hơn nhiều năm nhưng về cơ bản nông dân Sóc Sơn không lo ngại về năng suất.

Tại huyện Mê Linh, huyện đã có quan điểm chỉ đạo gieo trồng hết diện tích, bảo đảm khung thời vụ. Ngoài việc phấn đấu gieo trồng sớm, huyện còn chuyển đổi mạnh cơ cấu giống sang các giống lúa mới như Thiên ưu 8, RVT, T10… Các giống này qua quá trình thử nghiệm ở địa phương đã cho kết quả cao. Đồng thời, đẩy mạnh đưa cơ giới hóa vào sản xuất, xây dựng các khu sản xuất tập trung theo hướng hàng hóa… Đến nay, huyện đã hoàn thành gieo cấy được 7.000ha, đạt trên 98% diện tích.

Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng thủy văn trung ương, vụ đông xuân 2014-2015 ấm, nồm ẩm, nhiệt độ trung bình ở mức cao hơn trung bình nhiều năm. Trên cơ sở tính toán, Hà Nội đã chỉ đạo 100% diện tích cấy trà xuân muộn, mạ gieo sau ngày 25-1 đến 5-2 bằng các giống ngắn ngày, năng suất cao, chất lượng tốt để bảo đảm khi cấy xuống 100% là mạ non. Thời vụ cấy gọn trong tháng 2 để tránh lúa trỗ sớm gặp rét nàng Bân ảnh hưởng đến năng suất. Thời điểm hiện nay, diện tích lúa cấy sau ngày 5-2, cây lúa đã bén rễ và phát triển rất tốt.

Để tổ chức tốt công tác sản xuất vụ xuân theo đúng kế hoạch, trước khi vào vụ, Sở NN&PTNT Hà Nội đã yêu cầu một số công ty giống như Tổng Công ty Giống cây trồng Thái Bình, Công ty cổ phần Giống cây trồng trung ương là hai đơn vị cung ứng giống chính trên địa bàn thành phố tập huấn cho nông dân tránh rủi ro về thời tiết. Tại một số địa phương có truyền thống cấy muộn như Hoài Đức, Đan Phượng, Gia Lâm… các huyện đã tăng cường chỉ đạo, đẩy nhanh tiến độ gieo cấy bằng cách yêu cầu các xã ký cam kết: "Chưa hoàn thành cấy xuân thì chưa tổ chức lễ hội đầu năm". Do chỉ đạo quyết liệt nên Hà Nội đã cơ bản hoàn thành diện tích cấy lúa xuân so với kế hoạch đề ra, không có địa phương nào cấy mạ già, cơ cấu giống gồm các giống chất lượng cao chiếm 40%. Việc đưa cơ giới hóa vào sản xuất cũng được đẩy mạnh, toàn thành phố đã gieo sạ được hơn 4.000ha và cấy bằng máy được hơn 2.500ha. So với vụ xuân năm 2014, việc đưa cơ giới hóa vào sản xuất tăng khá, đặc biệt là diện tích gieo sạ tập trung nhiều ở các huyện Đông Anh, Phúc Thọ, Phú Xuyên…

Như vậy, với khung thời vụ cấy của Hà Nội, cơ cấu giống tập trung vào trà xuân muộn và sử dụng giống ngắn ngày về cơ bản, người dân có thể yên tâm ngay cả khi điều kiện thời tiết ấm... Lưu ý về việc chăm sóc lúa mới cấy, bà Nguyễn Thị Thoa, Trưởng phòng Trồng trọt (Sở NN&PTNT Hà Nội) cho biết, để tránh lúa làm đòng đúng dịp rét nàng Bân ảnh hưởng đến năng suất, khi lúa cấy xong, bắt đầu bén rễ, bà con cần làm cỏ, sục bùn để lúa đẻ nhánh nhanh; cần điều tiết nước tưới dưỡng hợp lý để lúa sinh trưởng và phát triển tốt sao cho lúa trỗ từ cuối tháng 4 đến ngày 5-5. Với thời tiết vụ xuân ấm như năm nay, bà con cần đặc biệt lưu ý đến một số loại sâu bệnh cục bộ như bệnh đạo ôn, sâu cuốn lá nhỏ nên cần thường xuyên thăm đồng, kiểm tra, phát hiện sớm để xử lý kịp thời.