Cảnh báo thiếu đói lan rộng

"Giá lương thực - Từ khủng hoảng đến ổn định", chủ đề của Ngày Lương thực thế giới (16-10) năm 2011, vừa phác lên bức tranh toàn cảnh đáng lo ngại về tình trạng khẩn cấp hiện nay. Đây không phải là lần đầu tiên thế giới lên tiếng báo động về ảnh hưởng của các "cơn bão" giá lương thực với cuộc sống của con người. Nhưng những con số mới được công bố đã khiến nhân loại phải giật mình trước trận chiến chống đói nghèo đang diễn ra. Sau đợt tăng giá cao nhất trong 30 năm từ năm 2005 đến 2008, giá lương thực chẳng những không dễ chịu hơn mà ngược lại, đến năm 2010, đã phi mã thêm 50% và thật đáng buồn khi chỉ số này chưa có dấu hiệu dừng lại.

Biến động bất thường của thời tiết với những đợt hạn hán từ châu Á đến châu Phi, những trận lũ lụt lịch sử ở các vựa lúa gạo thế giới... kèm theo những bất ổn chính trị - xã hội tại nhiều quốc gia đang biến an ninh lương thực thành một chủ đề đáng quan tâm nhất trên nhiều diễn đàn của thế giới. Vấn đề đáng phải suy nghĩ là cho đến thời điểm hiện tại, đã có thêm hàng chục triệu nhân khẩu gia nhập danh sách khoảng 1 tỷ người thiếu đói mà LHQ đặt mục tiêu giảm xuống một nửa đến năm 2015 chỉ trong vài năm qua. Ngày càng nhiều hơn những người không có gì ăn trước khi đi ngủ mỗi tối và ngày càng nhiều hơn các gia đình ở nhiều quốc gia phải chi đến 60, 70 và thậm chí là 80% thu nhập để mua thực phẩm...

Tình trạng đầu cơ thổi giá của những thương lái khắp hành tinh với mặt hàng có ý nghĩa sống còn trong đời sống của gần 7 tỷ người là tác nhân quan trọng của sự biến động giá lương thực đến chóng mặt thời gian qua. Mặc dù vậy, về sâu xa, sự coi nhẹ đầu tư, phát triển trong lĩnh vực nông nghiệp của nhiều chính phủ để tăng tốc nền công nghiệp thu lời nhanh đã khiến nông sản trở nên khan hiếm hơn mới là nguyên nhân của thảm họa đã ở trước mặt. Những cải tiến về canh tác nhằm tăng sản lượng lương thực đã không bù đắp được thiếu hụt do quá trình đô thị hóa, đất đai trồng trọt bị thu hẹp và cây lương thực bị biến thành nhiên liệu sinh học.

Theo dự tính, đến năm 2050, lượng nông sản phải gấp đôi con số hiện nay mới đủ để cung cấp cho số dân đang gia tăng nhanh chóng. Việc tăng đầu tư cho nông nghiệp, ít nhất ở mức 80 tỷ USD/năm trên toàn cầu là yếu tố bắt buộc nhằm bảo đảm an toàn nguồn lương thực cho con người. Chiến lược tổng thể này cũng không thể thiếu sự cải thiện về bình đẳng giới khi phụ nữ đã đảm nhiệm vai trò lớn hơn trong hoạt động sản xuất nông nghiệp. Chương trình Lương thực thế giới (WFP) nhìn nhận phụ nữ là một "vũ khí bí mật" chống đói nghèo và là chìa khóa để đạt tiến bộ trong phát triển, duy trì an ninh lương thực và cải thiện dinh dưỡng.

Hội nghị của FAO tại Rome trong Tuần lễ Lương thực thế giới vừa kết thúc với lời kêu gọi thực hiện những chiến dịch viện trợ khẩn cấp cho những vùng đất bị nạn đói rình rập, đặc biệt tại châu Phi, bên cạnh các giải pháp dài hạn khác để biến cuộc khủng hoảng giá cả hiện nay thành sự ổn định nhằm bảo vệ cuộc sống của con người. Đây là mục tiêu quan trọng không kém việc đẩy lùi chiến tranh, bạo lực, khủng bố hay bệnh tật... khi nạn đói là một hiện thân của Thần chết đe dọa sự sinh tồn của nhân loại.