Cần những cơ chế ưu đãi

Thực hiện "Đề án phát triển NLSH đến năm 2015, tầm nhìn đến năm 2025" đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 177/2007/QĐ-TTg (ngày 20-11-2007) và theo đó từ tháng 2-2009, PVN đã có kế hoạch triển khai các dự án NLSH đến năm 2015, tầm nhìn 2025, với nội dung chính, gồm phát triển sản xuất, chế biến, kinh doanh và phân phối các loại NLSH...

Nhiên liệu sinh học còn gặp nhiều khó khăn để ra thị trường.       

Trong đó, xây dựng 3 nhà máy sản xuất ethanol từ sắn (công suất khoảng 100.000 m3/năm/nhà máy), gồm Nhà máy Ethanol Phú Thọ được đặt tại huyện Tam Nông (tỉnh Phú Thọ), Nhà máy Ethanol Quảng Ngãi xây dựng tại Khu kinh tế Dung Quất (Quảng Ngãi) và Nhà máy Ethanol Bình Phước tại huyện Bù Đăng (Bình Phước).

Theo các nhà khoa học, việc sản xuất NLSH là lĩnh vực còn rất mới ở nước ta, nhưng các kỹ sư và công nhân của PVN đã nỗ lực để làm chủ công nghệ được lắp đặt tại các nhà máy này. Các nhà máy ethanol ở Dung Quất và Bình Phước đã có dòng sản phẩm đầu tiên. Sau khi vận hành thương mại, những nhà máy này sẽ cung cấp cho thị trường khoảng 300.000m3 ethanol/năm, để pha khoảng 6 triệu mét khối xăng E5 mỗi năm, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ xăng của cả nước và năm nay dự kiến sẽ pha được khoảng 5,6 triệu mét khối. Tuy nhiên, cũng không ít nhà khoa học cũng băn khoăn làm sao để có những giải pháp trong việc cung cấp nguyên liệu, cũng như vận hành và tiêu thụ sản phẩm. Bởi nếu nguyên liệu cung cấp cho các nhà máy không ổn định, các nhà máy sẽ hoạt động không hiệu quả. Được biết, sắn là nguyên liệu khá dồi dào để sản xuất NLSH ở nước ta, nhưng hiện nay ngành chức năng chưa có quy hoạch cụ thể, chưa có định hướng giúp bà con nông dân phát triển vùng sắn nguyên liệu khiến nguồn cung cho các nhà máy gián đoạn, khó duy trì ổn định sản xuất.

Việc thiếu nguyên liệu sẽ là yếu tố khiến các nhà máy sẽ phải sản xuất với chi phí cao. Một số nhà quản lý của PVN cho biết, chi phí sản xuất của Nhà máy Ethanol Dung Quất đang cao hơn nhà máy tương tự ở Thái Lan tới gần 30%. Cùng quan điểm về vấn đề này, đại diện Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) chia sẻ, mặc dù đã mở rộng bán xăng E5 tại hơn 150 điểm tại hơn 40 tỉnh, thành phố trên cả nước, nhưng năm qua PV Oil chỉ bán được gần 20.000m3 E5, do người tiêu dùng chưa quen với xăng sinh học. Đặc biệt, ngay cả khi tất cả hệ thống của PV Oil và Công ty Thương mại kỹ thuật và đầu tư PETEC (được chuyển từ Bộ Công thương về là đơn vị thành viên của PVN - là nhà phân phối xăng dầu hàng đầu ở nước ta) thì dự tính đến năm 2013 việc tiêu thụ xăng E5 cũng sẽ chỉ đạt trên dưới 100.000m3, chiếm hơn 30% sản lượng của các nhà máy NLSH. Do đó, một lượng lớn NLSH sẽ phải nghĩ đến việc xuất khẩu và nếu phải xuất khẩu nhiều sẽ thiệt hại hàng trăm tỷ đồng mỗi năm/nhà máy...

Đại diện Bộ Công thương cho biết, để việc sử dụng NLSH đạt hiệu quả, dự thảo về lộ trình bắt buộc sử dụng NLSH của Liên bộ đã được trình cấp có thẩm quyền. Tuy nhiên, trong dự thảo quy định, đến ngày 1-7-2013, lộ trình bắt buộc sử dụng xăng sinh học E5 mới được áp dụng ở 7 tỉnh, thành phố lớn trên cả nước gồm: Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, TP Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu và Cần Thơ. Đến ngày 1-1-2015 áp dụng toàn quốc. Tương tự, xăng sinh học E10 sẽ được áp dụng tại 7 thành phố lớn từ ngày 1-1-2015 và áp dụng trên địa bàn cả nước từ ngày 1-1-2017... Như vậy, nhằm đưa xăng sinh học vào phục vụ cho toàn xã hội, ngoài nỗ lực của các nhà máy, rất cần sự quan tâm của các cấp có thẩm quyền trong việc hình thành lộ trình sử dụng NLSH. Đây là cơ sở để triển khai và là yếu tố để tồn tại hoạt động sản xuất kinh doanh NLSH. Việc sớm ban hành chính sách ưu đãi bổ sung cho đơn vị pha chế, kinh doanh NLSH và hỗ trợ người dân phát triển vùng nguyên liệu là cần thiết. Đây cũng là điều kiện cần và đủ để phát triển NLSH ở nước ta.