Cần “đòn bẩy” nâng đời sống người có công

Hành động thiết thực

Theo Pháp lệnh Ưu đãi NCC với cách mạng (sửa đổi), nhằm bảo đảm chính sách công bằng cho người hoạt động cách mạng hoặc hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù, đày còn sống, nhóm đối tượng này được chuyển từ chế độ trợ cấp một lần sang chế độ trợ cấp hằng tháng. Về chế độ điều dưỡng,  Pháp lệnh bổ sung nội dung điều dưỡng hằng năm đối với trường hợp cha đẻ có một con duy nhất là liệt sỹ, cha đẻ, mẹ đẻ có 2 con là liệt sỹ trở lên. Đồng thời, mở rộng việc cấp bảo hiểm y tế cho một số nhóm thân nhân của NCC gồm con của liệt sỹ không thuộc diện hưởng trợ cấp tiền tuất hàng tháng; cha đẻ, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng, con từ đủ 6 tuổi đến dưới 18 tuổi; Anh hùng  LLVTND, thương binh… UBTVQH cũng thống nhất công nhận chế độ bệnh binh cho khoảng 5.650 trường hợp quân nhân, CAND nhập ngũ trước tháng 12-1989 (từng bị căng thẳng, rối loạn tâm lý do sốt rét ác tính kéo dài, do sức ép bom đạn, mìn... đã được điều trị bệnh tạm ổn và được xuất ngũ về địa phương), đang bị bệnh tâm thần do có liên quan đến bệnh cũ, suy giảm khả năng lao động trên 70%...

Riêng trường hợp đã được chuyển sang hưởng trợ cấp của người suy giảm khả năng lao động từ 41-60% mà có yêu cầu thì có thể được giám định lại và được hưởng trợ cấp tương ứng với mức độ suy giảm thể chất theo kết quả giám định mới. Phương án này vừa bảo đảm sự liên tục trong thực hiện chính sách, vừa giữ công bằng giữa các đối tượng hưởng lợi. Pháp lệnh sửa đổi có hiệu lực từ ngày 1-1-2013. Riêng chế độ hỗ trợ hàng tháng đối với người hoạt động cách mạng hoặc hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù, đày, trợ cấp người phục vụ đối với Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học, bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên sẽ được thực hiện từ ngày 1-9-2012, nhằm tạo điều kiện áp dụng cho các đối tượng đặc biệt này trong thời gian ngắn nhất.

Vấn đề pháp luật đặc biệt

Theo Thứ trưởng Bộ LĐ,TB&XH Bùi Hồng Lĩnh, trong điều kiện đất nước ngày càng phát triển, chính sách đối với NCC cũng được tiếp tục hoàn thiện để đền đáp xứng đáng với công sức và sự hy sinh của những cá nhân, gia đình có công với cách mạng, từ cơ quan trung ương tới các địa phương phải coi đây là vấn đề pháp luật đặc biệt để có cách triển khai chân thành nhất. Tinh thần là "của cho không bằng cách đem cho". Đặc biệt, cần rút kinh nghiệm từ những sai sót được phát hiện trong giám sát của Ủy ban Các vấn đề xã hội của QH đầu năm nay về việc thực hiện chính sách, pháp luật với NCC với cách mạng, để từ đó có những điều chỉnh hợp lý. Thực tế cho thấy, Nhà nước đã có nhiều chính sách hỗ trợ dưới nhiều hình thức, về cơ bản, các ưu đãi NCC đã được thực hiện tốt, bảo đảm kịp thời và đúng đối tượng. Đến nay cả nước đã xác nhận được trên 8,8 triệu NCC, chiếm khoảng gần 10% dân số. Tuy nhiên, việc hướng dẫn thi hành còn chưa đồng bộ, một số ưu đãi đã có quy định nhưng không được thực hiện ở một số tỉnh, TP bởi nhận thức chưa đầy đủ hoặc điều kiện kinh tế - xã hội khác nhau. Do chỉ quán triệt chung về nguyên tắc, các cơ chế hỗ trợ cải thiện nhà ở, giải quyết việc làm, sản xuất, kinh doanh nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp áp dụng chưa thống nhất giữa các đối tượng NCC trong phạm vi cả nước… Qua giám sát, đã phát hiện vẫn còn một số trường hợp đề nghị công nhận liệt sỹ, thương binh, bệnh binh chưa được giải quyết. Đặc biệt, có hiện tượng tồn đọng hàng nghìn hồ sơ đề nghị xác nhận người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học, công nhận liệt sỹ, thương bệnh binh cần được xem xét.

Có tình trạng trên, ngoài lỗi chậm xét duyệt của địa phương còn do thiếu hướng dẫn của Bộ Y tế về chẩn đoán đối với bệnh, tật, dị dạng, dị tật liên quan đến phơi nhiễm chất độc hóa học/dioxin theo danh mục đã được quy định và thủ tục xác nhận chưa phù hợp. Việc thực hiện càng không đơn giản vì phải căn cứ vào các giấy tờ, chứng lý gốc. Trong khi đó nhiều trường hợp không còn lưu giữ được các giấy tờ theo quy định. Do vậy, việc cần làm lúc này là đẩy nhanh tiến độ hướng dẫn, giảm bớt phiền hà về thủ tục; tăng cường thống kê, khảo sát, thêm người xác minh để bảo đảm đến đầu năm 2013 tất cả NCC đều được hưởng chế độ chính sách ưu đãi của Nhà nước. Việc này hết sức có ý nghĩa khi chưa tròn một tuần nữa, cả nước sẽ kỷ niệm 65 năm Ngày Thương binh - liệt sỹ.