Cán bộ lúng túng, nông dân khó lựa chọn

"Ma trận"

Trạm BVTV huyện Mê Linh vừa phối hợp với cơ quan chức năng thành phố kiểm tra 44 cửa hàng kinh doanh thuốc BVTV trên địa bàn, phát hiện 347 gói thuốc BVTV ngoài danh mục và thực hiện tiêu hủy theo quy định. Trạm trưởng Trạm BVTV huyện Mê Linh Bùi Mạnh Tiến cho biết, ở huyện Mê Linh có tới 127 cửa hàng kinh doanh thuốc BVTV. Đây là khó khăn lớn đối với lực lượng quản lý tại cơ sở khi Mê Linh là huyện sử dụng lượng thuốc BVTV vào loại lớn nhất Thủ đô trong sản xuất nông nghiệp.

Không riêng Mê Linh, từ đầu năm tới nay, Chi cục BVTV Hà Nội phối hợp với chính quyền các địa phương kiểm tra việc chấp hành pháp luật bảo vệ và kiểm dịch thực vật đối với 233 cơ sở kinh doanh thuốc BVTV trên địa bàn thành phố, qua đó đã phát hiện 25 cơ sở vi phạm, đồng thời nhắc nhở 19 trường hợp, xử phạt hành chính 5 cơ sở với số tiền 43 triệu đồng với các hành vi như: Vi phạm điều kiện kinh doanh, thuốc hết hạn sử dụng, không phù hợp với tiêu chuẩn công bố… Ngoài ra, chương trình kiểm tra, xếp loại đối với 13 công ty kinh doanh thuốc BVTV trên địa bàn theo hướng dẫn của Bộ NN&PTNT cho thấy: Có 1 công ty xếp loại B, 1 công ty đang chờ kết quả kiểm định chất lượng thuốc BVTV, 11 công ty không đủ tiêu chí để đánh giá.

Mới đây, Bộ NN&PTNT ban hành danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng trong nông nghiệp gồm 1.710 hoạt chất với hàng nghìn tên thương phẩm… Nhìn vào "ma trận" thuốc, hoạt chất sử dụng trong thuốc BVTV, ông Nguyễn Đại Hải - Phó Chủ tịch UBND thị trấn Tây Đằng, huyện Ba Vì, cho rằng: Đây là lĩnh vực khó đối với chính quyền cơ sở, bởi tên nước ngoài của các loại thuốc BVTV quá nhiều. Cán bộ vốn không có chuyên môn sâu nên khi kiểm tra cũng chỉ dừng lại ở... giấy tờ, hành chính. Việc xử phạt hoặc quy kết vi phạm phải hết sức thận trọng. Bà Nguyễn Thị Nga, thôn Quảng Yên, xã Yên Sơn (Quốc Oai) cho biết, việc phun thuốc BVTV trên rau màu chủ yếu qua tư vấn của các chủ cửa hàng kinh doanh thuốc BVTV, hoặc qua các lớp tập huấn có cán bộ hướng dẫn. Người dân đang gặp khó khăn trong lựa chọn vì có quá nhiều loại. Loại nào cũng được quảng cáo tốt.

Quy hoạch hệ thống đại lý

Theo Chi cục trưởng Chi cục BVTV Hà Nội Nguyễn Duy Hồng, việc có quá nhiều hoạt chất, tên thương mại khác nhau dẫn tới khó khăn cho cán bộ quản lý thuốc BVTV trên địa bàn thành phố. Có những loại cây trồng danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng dài lê thê, nhưng có những loại cây trồng không có thuốc để sử dụng khi có sâu bệnh. Nghịch lý này dẫn đến tình trạng nhiều hộ cá thể liều lĩnh dùng lẫn lộn tràn lan. Ví như, có khoảng hơn 350 loại thuốc đăng ký sử dụng cho cây chè; tuy nhiên, một số cây trồng như rau muống, rau ngót, mồng tơi... là những loại rau thông dụng hằng ngày lại không có thuốc để trừ sâu, trừ bệnh khi cần. Đáng ngại, gần như không có doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thuốc BVTV nào đăng ký các loại thuốc trừ sâu, trừ bệnh trên các loại cây rau, củ thông dụng nêu trên. Hậu quả là lực lượng cán bộ chuyên ngành thuốc BVTV tại cơ sở đã có nhiều hạn chế, nay càng lúng túng trong kiểm tra, xử lý. Còn nông dân rất khó lựa chọn, dẫn tới phó mặc việc chọn thuốc BVTV cho chủ cửa hàng, đại lý thuốc BVTV tại địa phương.

Để siết chặt công tác quản lý và sử dụng thuốc BVTV trong sản xuất nông nghiệp trên địa bàn thành phố nói riêng và cả nước nói chung, Nhà nước cần có quy định, quy hoạch về mạng lưới cửa hàng thuốc BVTV. Quy hoạch mỗi xã, mỗi vùng có bao nhiêu cửa hàng thuốc BVTV là đủ, yêu cầu về cơ sở vật chất, quy mô, tránh tình trạng có thôn có tới mấy cửa hàng thuốc BVTV nhỏ lẻ như hiện nay. Mặt khác, gắn việc củng cố HTX với xây dựng các tổ BVTV đảm nhiệm công tác sử dụng, phun thuốc thay cho nông hộ, tiến tới nông dân muốn sử dụng thuốc BVTV trên cây trồng phải có đơn kê của cán bộ BVTV tại cơ sở, không tự ý phun ghép, phun trộn nhiều loại. Đối với các cửa hàng thuốc BVTV nào tự ý bán thuốc không có đơn cho nông dân sẽ bị xử phạt…, như vậy công tác quản lý sử dụng thuốc BVTV ở cấp cơ sở mới đi vào nền nếp. Cục BVTV (Bộ NN&PTNT) cần tăng cường hơn nữa kiểm tra, rà soát, đánh giá hoạt động của một số DN sang chiết, đóng gói thuốc BVTV quy mô nhỏ, chất lượng không bảo đảm và công bố rộng rãi để nông dân và cấp quản lý ở cơ sở nắm được, tránh tình trạng mua và sử dụng thuốc BVTV không đúng chất lượng.