Cải tiến thủ tục thuế, hải quan: Nên có lộ trình cụ thể

"Tiền hậu bất nhất"

Còn bất đồng quan điểm giữa các cơ quan quản lý về chính sách thuế; một số chính sách chưa thật sự công bằng với DN, nhiều thủ tục hành chính thuế gặp khó khăn khi thực hiện… là những phản ánh của cộng đồng DN gửi tới Bộ Tài chính trong buổi đối thoại diễn ra cuối tháng 10-2013 tại Hà Nội.

Bà Hoàng Thị Minh Tâm, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cung ứng lao động và thương mại Hải Phòng phản ánh, đơn vị chuyển từ công ty nhà nước sang cổ phần từ tháng 3-2003. Ngay sau đó, đơn vị được Cục Thuế Hải Phòng hướng dẫn làm đơn đăng ký miễn giảm thuế thu nhập DN theo NĐ 64/CP về ưu đãi thuế sau cổ phần hóa. Cục Thuế cũng gửi kèm bảng quyết toán thuế có số liệu đăng ký miễn thuế hai năm sau cổ phần hóa (2005-2006) và giảm 50% trong hai năm 2007 và 2008. Đến tháng 11-2011, Cục Thuế Hải Phòng kiểm tra thuế của DN giai đoạn 2006-2010 và ra quyết định: DN không được ưu đãi miễn giảm thuế sau cổ phần hóa như NĐ 64/CP, đồng thời truy thu và phạt DN. Công ty đã có rất nhiều văn bản hỏi Cục Thuế Hải Phòng, Tổng cục Thuế, Cục Tài chính DN và Bộ Tài chính thì được trả lời: DN được hưởng ưu đãi thuế TNDN theo NĐ 64/CP nhưng Cục Thuế Hải phòng và Tổng cục Thuế không chấp nhận.

Đại diện một DN tại Bắc Ninh cũng kêu "khổ" với Bộ Tài chính khi bị áp thuế trong bối cảnh thua lỗ gấp 3 lần vốn chủ sở hữu. Theo phản ánh, DN đã mua lại toàn bộ một DN ở Đồng Nai có số vốn đăng ký 168 tỷ đồng, nhưng tại thời điểm bán lại đang thua lỗ hơn 200 tỷ đồng. Sau khi mua lại, DN ở Bắc Ninh đã khôi phục lại hoạt động của DN đang thua lỗ, tạo việc làm cho công nhân. Tuy nhiên, Cục Thuế Đồng Nai vẫn áp thuế đối với DN mua lại…

Phó Chủ tịch thường trực phụ trách khối DN tỉnh Vĩnh Phúc cũng thắc mắc, trong điều kiện kinh tế khó khăn, hàng nghìn DN tạm ngừng kinh doanh phải đóng mã số thuế. Đến nay, khi kinh tế có dấu hiệu phục hồi, nhiều DN trở lại hoạt động, nhưng mã số thuế bị đóng nên gặp nhiều khó khăn khi thực hiện nghĩa vụ tài chính với nhà nước...

Thủ tục hành chính chưa hết rườm rà

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn, trường hợp DN tại Hải Phòng, Bộ Tài chính sẽ có ý kiến trả lời cụ thể trước ngày 10-11-2013. Trường hợp DN ở Bắc Ninh mua lại DN thua lỗ tại Đồng Nai, việc Cục Thuế Đồng Nai truy thu thuế đối với DN mua là hoàn toàn phù hợp vì đối tượng truy thu thuế là DN mới chứ không phải DN cũ. Trong khi đó, theo quy định của pháp luật, khi mua lại DN thì đơn vị mua sẽ phải sở hữu toàn bộ các vấn đề về mặt pháp lý đối với DN cũ.

Rõ ràng, bất cập về chính sách thuế, hải quan là có thật, song không thể phủ nhận nỗ lực cải cách, hiện đại hóa mà ngành tài chính đã thực hiện trong thời gian qua. Kết quả khảo sát do VCCI vừa công bố cho thấy, khi nhận xét về quá trình thực hiện các quy định pháp luật về HQ, 60% DN tham gia khảo sát cho rằng "dễ thực hiện", 37% DN cho rằng "tương đối khó thực hiện". Số DN cảm thấy "khó thực hiện" chỉ chiếm chưa đầy 2,4%. Đánh giá về công tác tiếp nhận, kiểm tra và đăng ký tờ khai HQ, 69% DN thực hiện thủ tục HQ truyền thống vẫn mất hơn 30 phút để nhận được phản hồi về số tờ khai và hướng dẫn làm tiếp thủ tục HQ. Song, thủ tục HQ điện tử đã có nhiều ưu thế vượt trội. Về thủ tục thông quan, các DN cho rằng, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình thông quan hàng hóa giúp DN tiết kiệm được nhiều thời gian hơn so với thủ tục thông thường.

Tuy nhiên, một số DN cũng phản ánh hồ sơ, thủ tục thuế, HQ vẫn còn rườm rà, cần có lộ trình cải cách cụ thể, nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập của nền kinh tế, góp phần giảm bớt khó khăn cho DN. Về vấn đề này, Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn khẳng định. Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ phối hợp đồng bộ với VCCI hỗ trợ cộng đồng DN thông qua các chính sách cụ thể, tạo điều kiện tốt nhất cho DN hoạt động sản xuất, kinh doanh và chung tay xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch.