Cải cách hành chính: Những lỗ hổng từ cơ sở

Nhắc rồi, vẫn thế

Đã có quy định chung của TƯ và TP về việc tổ chức giải quyết hồ sơ hành chính (HSHC) theo cơ chế "một cửa", trong đó có khá nhiều nội dung phải tuân thủ như xây dựng quy chế làm việc của bộ phận tiếp nhận và trả kết quả; bố trí nơi làm việc hợp lý có đủ trang thiết bị cần thiết; mở đầy đủ các loại sổ sách theo mẫu quy định; niêm yết công khai các TTHC, quy trình, thẩm quyền giải quyết, phí, lệ phí và thời gian giải quyết… song hầu như chưa có đơn vị phường, xã nào thực hiện được trọn vẹn các yêu cầu đó, có bộ phận "một cửa" nhưng vẫn tiếp nhận HSHC tại phòng chuyên môn; không mở sổ nhật ký công việc; việc ghi chép sổ sách không đủ thông tin chi tiết; không niêm yết công khai, công khai chưa đầy đủ về TTHC hoặc không cập nhật thông tin, văn bản mới. Ngay cả Bộ danh mục TTHC mà UBND TP đã công bố (gồm 154 thủ tục đang thực hiện tại cấp xã) cũng không được các đơn vị công khai đầy đủ. Trong từng lĩnh vực lại có những sai sót riêng. Chẳng hạn, lỗi sai phạm nhiều nhất trong lĩnh vực tư pháp là trong việc ghi chép sổ đăng ký khai sinh, đăng ký kết hôn, đăng ký hộ tịch (thường viết tắt tên, thiếu ngày, thiếu chữ ký người đăng ký hoặc chữ ký lãnh đạo, thiếu dấu giáp lai giữa các trang, chốt sổ hằng năm không có chữ ký lãnh đạo). Trong khi đó, đây là những thông tin rất quan trọng, phải ghi chép chính xác và lưu giữ lâu dài. Lĩnh vực địa chính - xây dựng ở nhiều đơn vị vẫn trực tiếp nhận hồ sơ tại phòng chuyên môn và thời gian giải quyết thường vượt quá quy định.

Thực hiện CCHC là tạo sự minh bạch, đơn giản, thuận tiện cho tổ chức, công dân; thời gian qua đã có nhiều đơn vị bị nhắc nhở, kiểm điểm do chậm trễ cấp sổ đỏ, nhưng mới đây, đoàn kiểm tra công tác giải quyết TTHC của TP lại tiếp tục phát hiện nhiều hồ sơ xin cấp "sổ đỏ" đã tồn tại ở UBND phường Bách Khoa (quận Hai Bà Trưng) tới trên 10 năm (có 37 hồ sơ xin cấp "sổ đỏ" được người dân kê khai từ các năm 1998, 2000, 2002...) chưa được giải quyết. Các hồ sơ này đã trải qua 3 lần UBND phường có sự thay đổi chức danh chủ tịch nhưng đến tận tháng 6-2010, phường Bách Khoa mới có thông báo 18/37 hồ sơ đó đủ điều kiện được cấp "sổ đỏ", 19 hồ sơ còn lại không đủ điều kiện vì vướng quy hoạch.

Cần nâng cao ý thức trách nhiệm

Điều đáng nói là những lỗi mà các đơn vị mắc phải hầu hết đã được đoàn kiểm tra đột xuất công tác giải quyết TTHC của TP phát hiện, nhắc nhở, đăng tải trên báo chí. Thậm chí đoàn kiểm tra còn mời cả lãnh đạo các đơn vị cấp trên trực tiếp của đơn vị được kiểm tra cùng dự để nắm được vấn đề, tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị còn lại. Tuy nhiên, việc rút kinh nghiệm mới chỉ được thực hiện ở đơn vị được kiểm tra, còn các đơn vị khác dường như coi là không phải việc của mình nên các lỗi sai ở đơn vị này vẫn thường gặp lại ở nơi khác. Sau hơn 2 năm, qua gần 100 buổi kiểm tra của đoàn kiểm tra đột xuất công tác giải quyết TTHC của TP thì cơ bản các đơn vị vẫn mắc lỗi giống nhau. Trong báo cáo của các đơn vị về tình hình triển khai thực hiện công tác CCHC đều có nội dung: đã xây dựng kế hoạch và tiến hành kiểm tra định kỳ, đột xuất các đơn vị nhưng thực tế việc tổ chức "một cửa" vẫn chỉ là "bước đầu thu được hiệu quả". Thậm chí có những đơn vị cấp quận, huyện tổ chức bộ phận "một cửa" khá bài bản, đạt yêu cầu nhưng các đơn vị phường, xã trên địa bàn lại thực hiện tùy tiện. Đây vừa là lỗi trực tiếp của đơn vị cơ sở nhưng cũng có một phần trách nhiệm không nhỏ của cấp trên trực tiếp đã không sát sao chỉ đạo.

Theo ông Lê Quốc Cường, Phó Giám đốc Sở Nội vụ, Trưởng đoàn kiểm tra công tác giải quyết TTHC của TP, đoàn kiểm tra không thể đi xuể 100% các đơn vị hành chính (29 quận, huyện, thị xã và 577 xã, phường, thị trấn), vì vậy, mỗi đơn vị phải có ý thức thực hiện nghiêm các quy định của TƯ và TP; học hỏi các đơn vị làm tốt và rút kinh nghiệm cho chính đơn vị mình từ lỗi sai của các đơn vị khác. Đồng thời, các đơn vị cấp trên trực tiếp phải tăng cường kiểm tra, giám sát, chỉ đạo thực hiện đồng bộ cho tất cả các đơn vị trực thuộc thì việc triển khai nghiêm túc công tác CCHC mới đều khắp và thu được hiệu quả như mong đợi.