Các dự án “treo” ở Hà Nội: Tìm lời giải cho bài toán khó

Phó Chủ tịch UBND TP Vũ Hồng Khanh khẳng định, việc giải quyết những hồ sơ thu hồi đất rất khó nhưng lãnh đạo TP đã quyết tâm, dù khó cũng phải làm và làm một cách quyết liệt để khắc phục các dự án "treo".

Nhiều vướng mắc chưa khơi thông

Ông Chu Mạnh Tuấn, Phó phòng Kế hoạch tổng hợp (Sở TN&MT) cho biết, trong gần một năm qua, Sở TN&MT đã lập hồ sơ trình UBND TP quyết định (QĐ) thu hồi đất của 7 đơn vị để hoang hóa, sử dụng sai mục đích, vi phạm Luật Đất đai hoặc không đủ năng lực để thực hiện DA với tổng diện tích 30.597m2 bao gồm: Công ty Khai thác công trình thủy lợi Gia Lâm (sử dụng đất sai mục đích tại Sài Đồng, Long Biên); Công ty cổ phần Xây dựng và Chế biến lương thực Vĩnh Hà (để đất hoang hóa, sai mục đích tại xã Phú Thị, Gia Lâm); HTX Nông nghiệp Mỗ Lao (sử dụng sai mục đích tại phường Mộ Lao, Hà Đông); Công ty cổ phần Đồng Tháp (sử dụng sai mục đích tại 13 Hàng Tre, phường Lý Thái Tổ, Hoàn Kiếm); HTX Công nghiệp cổ phần Hoa Sen (sử dụng sai mục đích tại số 3, ngõ 124 Thụy Khuê, Tây Hồ); Nhà máy sản xuất sản phẩm găng tay và may mặc của Công ty TNHH Hà Đông Việt Nam (không đủ năng lực thực hiện dự án tại cụm công nghiệp thị trấn Phùng, Đan Phượng). Sau khi TP ban hành các QĐ thu hồi, UBND các quận, huyện đã thành lập ban chỉ đạo thực hiện QĐ. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có một vài địa phương thực hiện được QĐ thu hồi đất như huyện Đan Phượng, quận Hà Đông…

Ngoài QĐ thu hồi đất của 7 đơn vị nêu trên, theo Sở TN&MT, còn nhiều DA trước đây đã có QĐ thu hồi của UBND tỉnh Hà Tây (cũ) nhưng đến nay chưa thực hiện, nhiều nhất phải kể đến các huyện Quốc Oai, Chương Mỹ. Tìm hiểu thực tế được biết, việc thực hiện các QĐ này rất khó khăn, phức tạp. Ông Đỗ Lai Luật, Trưởng phòng Công thương huyện Quốc Oai cho biết, từ năm 2007, UBND huyện đã "lọc" ra 18 DN thuộc diện bị thu hồi đất. Sau khi các DN trình bày khó khăn và hứa triển khai DA, huyện Quốc Oai lập hồ sơ trình UBND tỉnh ra QĐ thu hồi đất của 11 DN chậm đầu tư. Nhưng tới nay, huyện mới thu hồi được 3 DA do chủ đầu tư có đơn đề nghị thu hồi, còn 8 DN khác chưa thu hồi được do 4/8 DN (Công ty TNHH Anh Trí; Công ty TNHH Trường Thủy; Công ty ATI và Nhà xuất bản Giáo dục) xin gia hạn thêm thời gian. 4 DA có QĐ thu hồi của UBND tỉnh Hà Tây từ năm 2007 nhưng đến nay vẫn không thực hiện được.

Được biết, mặc dù đã thành lập ngay đoàn công tác để thực hiện các QĐ thu hồi đất do một Phó Chủ tịch UBND huyện làm trưởng đoàn nhưng quá trình triển khai vấp phải rất nhiều khó khăn do sự can thiệp của một số người có trách nhiệm. Ông Hoàng Đăng Thiều, Phó Chủ tịch UBND huyện Quốc Oai cho rằng, có quyết định thu hồi đất đã khó nhưng việc thực hiện thu hồi đất còn khó hơn nhiều. Khó khăn lớn nhất của huyện là các DN bị thu hồi đất không tự giác chấp hành, khi huyện tổ chức hội nghị kiểm đếm tài sản phục vụ cho công tác thu hồi, nhiều DN còn không về dự như Công ty Công trình giao thông 134 (hiện nay, trên diện tích của công ty này chỉ có vài xe máy hỏng mà chưa đầu tư xây dựng nhà xưởng).

Theo ông Vũ Văn Hậu, Giám đốc SởTN&MT Hà Nội, một trong những nguyên nhân dẫn đến việc tồn tại "chật cứng" dự án chậm triển khai là khi được giao đất, chủ đầu tư chưa thực hiện thủ tục để khởi công, chủ yếu do thiếu vốn. Một số DA đủ vốn, đủ điều kiện lại xin điều chỉnh quy hoạch để nâng cao hiệu quả đầu tư nên chưa khởi công. Một nguyên nhân nữa làm cho các DA chậm trễ còn do vướng mắc về quy hoạch. Có dự án bị tạm dừng để rà soát quy hoạch sau khi Hà Nội mở rộng. Có dự án trùng một phần diện tích do đã giao cho dự án liền kề…

Chính quyền phải làm quyết liệt

Vào cuối tháng 7 vừa qua, khi giao nhiệm vụ cho các đoàn kiểm tra, UBND TP giao cho các sở, ngành, việc xử lý các DA "treo" khó nhưng phải làm và làm quyết liệt. Ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Phó Giám đốc Sở TN&MT TP Hà Nội cho rằng, ở nơi nào chính quyền địa phương tích cực đôn đốc thì nơi đó các DN đầu tư nhanh. Quận Thanh Xuân, qua rà soát, còn 5 DA chậm đầu tư, với tổng diện tích hơn 22.466m2, chủ yếu là DA chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Sau khi tích cực đôn đốc, đã có 3/5 DA được chủ đầu tư tiếp tục khởi động triển khai xây dựng, 2 DA còn lại, quận đang xem xét và đề xuất với UBND TP giải pháp xử lý. Ở huyện Thường Tín, mặc dù có nhiều khu, cụm CN, thu hút hàng trăm DN vào đầu tư, nhưng do tích cực đôn đốc, kiểm tra nên tính đến đầu năm 2009, toàn huyện chỉ có 3 DA chậm đầu tư vài tháng so với thời điểm giao đất. Theo Trưởng phòng TN&MT huyện Thường Tín, đến thời điểm này huyện đã giải quyết cơ bản 3 DA chậm đầu tư, trong đó có 2 DA đã xây dựng xong nhà xưởng đi vào sản xuất, 1 DA đang triển khai đầu tư.

Ông Nghĩa cho biết, để "cắt" được DA "treo", TP cần thực hiện nhiều nhóm giải pháp. Cụ thể, đối với các dự án vướng quy hoạch hoặc chậm do khiếu kiện về chính sách bồi thường, TP sẽ xem xét cho điều chỉnh quy hoạch và chỉ đạo các quận, huyện, sở, ngành vào cuộc gỡ vướng về cơ chế. Đối với các dự án chậm do khách quan và được phép tiếp tục triển khai, đề nghị TP gia hạn tiến độ từ 6 tháng tới 1 năm. Sau thời gian gia hạn, nếu dự án vẫn "treo", sẽ dứt điểm thu hồi. Đối với các dự án có vi phạm nghiêm trọng hoặc xác định nguyên nhân chậm do trách nhiệm của chủ đầu tư TP sẽ thu hồi ngay. Ông Nghĩa cũng cho biết, quan điểm của TP sẽ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt xử lý vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai. Với các DA có QĐ thu hồi đất, giao đất nhưng chậm GPMB, TP giao cho Ban chỉ đạo GPMB TP và các địa phương xem xét, đề xuất phương án xử lý cụ thể nhằm đẩy nhanh tiến độ. Các DA đầu tư sử dụng nguồn vốn ngân sách, TP sẽ rà soát, xác định các DA trọng điểm, ưu tiên các DA hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội tập trung nguồn vốn để thực hiện dứt điểm. Nếu chủ đầu tư không đủ năng lực thực hiện sẽ quyết định thay chủ đầu tư khác có năng lực để triển khai thực hiện.