Bước tiến mới của quan hệ Nga - Trung

Tuyên bố chung tăng cường toàn diện quan hệ đối tác hợp tác chiến lược, cùng với 15 thỏa thuận được ký kết trong khuôn khổ chuyến thăm cấp nhà nước lần thứ hai của ông Dmitry Medvedev tới Trung Quốc, kể từ khi nhậm chức Tổng thống Nga (tháng 5-2008) cho thấy sự tin cậy trong quan hệ giữa Nga - Trung không chỉ được đẩy mạnh trên lĩnh vực kinh tế.

Với nhiều lợi ích ràng buộc, đặc biệt trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới đang đẩy mạnh hợp tác nhằm ứng phó với những thách thức của thời kỳ hậu khủng hoảng kinh tế thế giới, có nhiều lý do khiến Nga - Trung nâng cấp quan hệ lên một tầm cao hơn, sau hơn 5 năm hai nước chính thức ký tuyên bố "Quan hệ đối tác chiến lược". Không chỉ gắn bó mật thiết về lợi ích địa - kinh tế và địa - chính trị song phương, giữa Nga và Trung Quốc còn có nhiều điểm tương đồng khi xử lý một loạt vấn đề nóng trên thế giới cũng như trên các diễn đàn đa phương trong khuôn khổ Hội đồng Bảo an LHQ, Nhóm các nước phát triển và kinh tế mới nổi (G-20), Nhóm BRIC (Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc) và Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) - nơi cả hai nước phối hợp hành động nhằm góp phần cho ổn định, an ninh và phồn vinh ở khu vực và toàn cầu.

Nếu như trọng tâm trong cuộc gặp lần thứ 5 này giữa Tổng thống Dmitry Medvedev với Chủ tịch Hồ Cẩm Đào là tăng cường hợp tác kinh tế, chính trị Nga - Trung, năng lượng lại trở thành lĩnh vực ưu tiên hàng đầu trong các chương trình nghị sự mà hai bên đặc biệt quan tâm. Từng được mệnh danh là một trong những "đại công trường của thế giới", với nhu cầu tiêu thụ năng lượng lớn nhất thế giới, hơn bao giờ hết Trung Quốc đang rất cần thêm danh sách những thị trường cung cấp năng lượng mới. Trong khi đó, Nga là nước xuất khẩu dầu mỏ đứng đầu thế giới, có thể bù đắp cho sự thiếu hụt này của Trung Quốc.

Sự kiện Tổng thống Dmitry Medvedev và Chủ tịch Hồ Cẩm Đào dự lễ khánh thành đường ống dẫn dầu xuyên biên giới hai nước, nối từ Đông Siberia (Nga) tới thành phố Đại Khánh, tỉnh Hắc Long Giang (Trung Quốc) là minh chứng rõ nhất cho sự hợp tác này. Sự kiện dự án hợp tác song phương lớn nhất giữa hai nước từ trước tới nay đi vào hoạt động không chỉ nhằm hiện thực hóa thỏa thuận hai bên ký kết tháng 2-2009 - trong đó Trung Quốc cho Nga vay 25 tỷ USD, đổi lại Nga cung cấp cho Trung Quốc 300 triệu tấn dầu qua đường ống từ năm 2011 đến năm 2030 - mà còn là bước đi quan trọng của Nga trong nỗ lực đưa dầu khí ra ngoài thị trường truyền thống châu Âu. Điều quan trọng hơn, dự án hợp tác trên còn góp phần đưa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện mà hai nhà lãnh đạo vừa cam kết nâng cấp đi vào thực chất hơn.

Như Tổng thống Nga Dmitry Medvedev nhấn mạnh, quan hệ Nga - Trung đã đạt đến "đỉnh điểm" và hiện đại hóa kinh tế luôn là sự lựa chọn của hai nước. Trong khi đó, Chủ tịch Hồ Cẩm Đào khẳng định trước báo giới về kết quả chuyến thăm rằng, quan hệ đối tác chiến lược Nga - Trung đang có "một khởi đầu mới tốt đẹp để mở ra một kỷ nguyên mới cho mối quan hệ song phương".

Với kim ngạch trao đổi hàng hóa 6 tháng đầu năm 2010 đạt 25,5 tỷ USD, tăng 56,3% so với cùng kỳ năm 2009, các nhà lãnh đạo Trung - Nga hy vọng rằng, chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Medvedev sẽ góp phần thúc đẩy quan hệ hai nước lên một tầm cao hơn trên mọi lĩnh vực. Trong bối cảnh quan hệ Trung - Nhật cũng như Trung - Mỹ vẫn còn một số bất đồng chưa thể vượt qua được, sự hợp tác chặt chẽ hơn giữa Nga và Trung Quốc không chỉ đem lại lợi ích quốc gia cho cả đôi bên mà xa hơn, mối quan hệ này còn góp phần duy trì hòa bình và ổn định trên thế giới.