Bước đột phá nhiều kỳ vọng

Đại hội Đảng CS Cuba lần thứ VI thông qua hàng loạt đề xuất cải cách do Chủ tịch R.Castro khởi xướng như khuyến khích thành phần kinh tế tự doanh và giao đất hoang cho nông dân canh tác... Công cuộc cải cách mang tính đột phá của đất nước Cuba anh em là một bước thay đổi quan trọng để đưa nền kinh tế từ mô hình kế hoạch tập trung sang mô hình kinh tế xã hội chủ nghĩa với những đặc thù riêng của Cuba. Và một trong những thay đổi đáng chú ý nhất được đề cập trong đại hội lần này là việc Bí thư Thứ nhất Raul Castro đề nghị áp dụng giới hạn tối đa hai nhiệm kỳ 5 năm đối với các vị trí lãnh đạo chủ chốt từ Chủ tịch Hội đồng Nhà nước đến các bộ trưởng. Nhà lãnh đạo Cuba thừa nhận Chính phủ đang thiếu hụt các gương mặt lãnh đạo trẻ, trong khi hầu hết những vị nắm trọng trách hiện nay đều trong độ tuổi 70 hoặc 80. Vì vậy ông mong muốn nhanh chóng "trẻ hóa" đội ngũ cán bộ và đảng viên.

Nhìn lại quá trình phát triển, có thể nói Cuba hiện đại đã vươn tới tầm vóc chưa từng có kể từ khi làm chủ hoàn toàn vận mệnh của mình vào năm 1959. Chính vì vậy, những thế lực thù địch chưa bao giờ buông tha cho "hòn đảo tự do". Đáng lên án nhất là chính sách bao vây cấm vận kéo dài suốt 50 năm qua (tính từ tháng 10-1960). Nhưng tất cả không khuất phục được ý chí quật cường và tinh thần cách mạng của người dân "quốc đảo tự do" này vượt lên những khó khăn chồng chất, chính trị, kinh tế, đời sống xã hội Cuba vẫn phát triển ổn định. Kinh tế Cuba trong những năm qua vẫn tăng trưởng đạt tỷ lệ hơn 2%, kim ngạch xuất khẩu đạt trên 41%... Trong kế hoạch năm 2011, Cuba đưa ra chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế trên 3%.

Nhưng một mô hình kinh tế với 90% hoạt động nằm trong sự kiểm soát và được Nhà nước bao cấp đã bộc lộ những bất cập tạo ra trì trệ kéo dài. Cùng với đó, lệnh cấm vận thương mại kéo dài nửa thế kỷ qua do Mỹ áp đặt cùng cơn suy thoái toàn cầu và sự tàn phá nặng nề của thiên tai cũng đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế Cuba. Hệ quả là Cuba phải nhập khẩu đến 80% nhu cầu lương thực trong khi mức lương của người lao động chưa được cải thiện. Thế nên, cải cách kinh tế đã trở thành nhu cầu cấp thiết với Cuba trong bối cảnh hiện nay.

Trên thực tế, Cuba đã có những bước khởi đầu cải cách kinh tế - xã hội đầu tiên kể từ năm 2006 và đã giành được những thành tựu đáng kể. Đặc biệt các lĩnh vực trước đây phần lớn là "quốc doanh" nay đã chuyển hướng sang thể thức thị trường và mô hình kinh tế tư nhân được khuyến khích mạnh mẽ. Kinh nghiệm từ những bước đi ban đầu trong thời gian qua là cơ sở ra đời văn kiện "Đường lối chính sách kinh tế và xã hội" với 291 vấn đề được thảo luận trong Đại hội. Các ý kiến đóng góp đã tập trung vào mô hình kinh tế tự doanh, thuế, hệ thống giao thông, hai đồng tiền, vấn đề tem phiếu... Trong số đó, vấn đề điều chỉnh chính sách kinh tế Cuba, mở rộng mô hình kinh tế tự doanh, cắt giảm đáng kể lực lượng lao động trong khu vực Nhà nước, cắt giảm bao cấp, thực hiện chính sách thu thuế mới… được nhiều người dân Cuba ủng hộ.

Dẫu biết rằng, bất kỳ một cuộc cải cách kinh tế nào cũng đều không dễ dàng và chắc chắn Cuba không phải là một ngoại lệ; nhưng Đại hội Đảng Cộng sản Cuba lần thứ VI vừa khép lại đã để lại dấu ấn vô cùng quan trọng trong đời sống chính trị - kinh tế và xã hội trên đất nước Cuba. Quốc đảo Caribe đang đứng trước thử thách mới trong quá trình phát triển với niềm tin và hy vọng sẽ tạo ra những đột phá lớn trong tương lai.