Bộ GD-ĐT kiến nghị chấm dứt sự trùng lặp quản lý về giáo dục nghề nghiệp

Nội dung tờ trình nêu rõ thực trạng thời gian qua, sự song trùng quản lý giáo dục và đào tạo giữa Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) và Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã gây ra những bất cập về quản lý, đi ngược với chủ trương cải cách hành chính, ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực.

Cụ thể, sự trùng lặp về quản lý đã làm mất đi tính chỉnh thể của hệ thống giáo dục và đào tạo gây khó khăn lớn cho công tác phân luồng học sinh và liên thông trong toàn hệ thống giáo dục quốc dân.

Theo sự phân công hiện tại, Bộ GDĐT quản lý nhà nước từ giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học và sau đại học; Bộ LĐTBXH quản lý hai bậc học giữa (trung cấp nghề và cao đẳng nghề).

Mỗi năm theo số liệu thống kê có khoảng từ 250-300.000 học sinh tốt nghiệp THCS hoặc bỏ học THCS không vào học THPT, chỉ một số rất ít (khoảng 50.000) trong số đó vào học các trường trung cấp. Do phân công quản lý hiện tại ngành lao động không thể can thiệp được vào các trường phổ thông để thực hiện công tác giáo dục hướng nghiệp vốn do sở GDĐT thực hiện.

Liên thông giữa dạy nghề và giáo dục ĐH ách tắc do không thống nhất chuẩn đầu ra ở các trình độ, một bên đào tạo theo tín chỉ, còn bên kia đào tạo theo môn học hoặc mô-đun với tiêu chuẩn kiểm định khác nhau, nên người học chịu thiệt thòi trong quá trình công nhận miễn trừ những nội dung đã học ở các trường đại học. Liên thông khó khăn gây ảnh hưởng đến công tác phân luồng vào giáo dục nghề nghiệp.

Bất cập tiếp theo là gây hiệu quả đầu tư thấp và dàn trải. Cụ thể, các quy chế về tuyển sinh, đào tạo, kiểm định, tiêu chuẩn giáo viên, quản lý học sinh sinh viên, hợp tác quốc tế… cả hai Bộ đều làm riêng cho mình, vừa tốn phí trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật vừa chồng chéo các văn bản quản lý nếu một trường vừa đào tạo nghề vừa đào tạo trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng và đại học.

Ngoài ra, do hình thành hai cơ quan quản lý nhà nước đầu mối ở trung ương dẫn đến tăng đầu mối quản lý ở cấp địa phương lên 63 phòng Quản lý dạy nghề thuộc sở LĐTBXH. Trong khi các sở GDĐT đều có phòng giáo dục chuyên nghiệp làm cả nhiệm vụ quản lý giáo dục đại học địa phương.

Một hệ quả nữa là một số trường đại học do Bộ GDĐT quản lý nhà nước tổ chức đào tạo nghề với quy mô lớn lên đến 6-7.000 người nhưng do ngành lao động quản lý chỉ tiêu, Bộ GDĐT không thể can thiệp vào được để kiểm soát chất lượng thông qua kiểm soát quy mô đào tạo.

Việc quản lý nhà nước về GDĐT như ở Việt Nam không phù hợp với thực tiễn thế giới về quản lý GDĐT. Điều đó gây khó khăn trong việc hợp tác về GDĐT, đàm phán quốc tế, công nhận văn bằng chứng chỉ giữa các quốc gia.

Sau nhiều dẫn chứng, Thứ trưởng Bùi Văn Ga cho rằng cần đặt công tác quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp trong một hệ thống giáo dục thống nhất, chuẩn hóa, giảm bớt đầu mối quản lý, tạo điều kiện dễ dàng cho hội nhập quốc tế, thúc đẩy phân luồng và liên thông. Đây là cơ hội đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực GDĐT, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo nhân lực cho đất nước.

Bộ GD- ĐT kiến nghị Phó Thủ tướng Chính phủ để có ý kiến đề xuất với Thủ tướng và Chính phủ xem xét hai nội dung:

Giao Bộ GDĐT thay mặt Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước hệ thống giáo dục quốc dân theo Luật giáo dục bao gồm từ giáo dục mầm non đến giáo dục đại học, kể cả bậc trung cấp nghề, cao đẳng nghề hiện thuộc quản lý nhà nước của Bộ LĐTBXH.

Chuyển phần lớn bộ máy, nhân sự của Tổng cục Dạy nghề thuộc Bộ LĐTBXH hiện nay về Bộ GDĐT, chỉ để lại một đơn vị thuộc Bộ LĐTBXH chăm lo đào tạo nghề ngắn hạn có cấp chứng chỉ cho người lao động, đào tạo người thất nghiệp, tàn tật… thực hiện chức năng về chính sách bảo trợ xã hội của Bộ LĐTBXH.