Bắt đầu từ ý thức của khách hàng

Nhiều khách hàng tại siêu thị BigC sau khi thử đồ xong thường để hàng không đúng quy định.  Ảnh: Khánh Nguyên

Với 86 triệu dân, doanh số bán lẻ tăng trung bình 20%/năm, Việt Nam đang là thị trường hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực dịch vụ phân phối, bán lẻ. Các nhà phân phối nước ngoài như Metro Cash&Carry (Đức), Casino (Big C-Pháp), Parkson (Malaysia)… với thế mạnh về tiềm lực tài chính, công nghệ và trình độ quản lý, tính chuyên nghiệp cao, có khả năng cung cấp hàng hóa rộng khắp với mức giá hấp dẫn đang chiếm lĩnh thị trường thương mại hiện đại. Họ biết cách thu hút NTD bằng hệ thống mua sắm phong phú, tiện lợi, giá hợp lý, lại có không gian giải trí. Thói quen của NTD đã dần thay đổi và những nơi này ngày càng thu hút nhiều khách hàng, từ đó cũng nảy sinh không ít điều "ngang tai, chướng mắt". Tại các trung tâm siêu thị hiện đại, nhiều khách hàng tới tham quan, mua sắm mặc những bộ quần áo hở hang, hút thuốc phì phèo ngay khu vực có điều hòa và treo biển cấm hút thuốc... Một số người còn "tranh thủ" bỏ túi những mặt hàng nhỏ, gọn để khỏi phải trả tiền. Ngoài ra, chị Nguyễn Hải Âu, nhân viên siêu thị Big C than phiền, mặc dù đã có quy định là khách hàng thử đồ xong phải để đúng nơi quy định, nhưng đại đa số NTD đều vứt sản phẩm bừa bãi sau khi mặc thử, một số người còn chọn nhiều sản phẩm rồi không mua mà bỏ lại trên xe đẩy… Nhưng, đáng nói nhất vẫn là thói quen chen lấn, xô đẩy khi mua sắm của rất nhiều người. Muốn mua được hàng khuyến mãi với giá ưu đãi (vì số lượng có hạn), người ta không xếp hàng mà sẵn sàng chen lấn, xô đẩy để có được mặt hàng mình muốn. Vì lẽ đó, khi các trung tâm thương mại hay các siêu thị lớn, nhất là các siêu thị điện máy, như Pico Plaza, Việt Long, Pakson, BigC, Metro… có đợt khuyến mãi là các ngả đường quanh địa điểm đó tắc nghẽn. Người tất tả, hồ hởi tay xách nách mang khi mua được hàng, người bực bội vì không mua được gì… Tình cờ mua hàng tại một siêu thị điện máy vào thời điểm khuyến mãi, chứng kiến cảnh trên, một chuyên gia người Mỹ đang công tác tại Việt Nam đã ngạc nhiên nhận xét: "Vào các dịp lễ, tết nước tôi cũng có nhiều chương trình khuyến mãi, giảm giá, nhưng xô đẩy, chen lấn nhau như thế này, tôi chưa gặp bao giờ...".

Những lời nhận xét của vị khách nước ngoài trên ít nhiều khiến chúng ta phải suy nghĩ. Bởi, nước ta đang trong quá trình hội nhập sâu rộng với thế giới, bên cạnh những truyền thống tốt đẹp cần giữ gìn, có nhiều thói quen xấu mà chúng ta cần loại bỏ. Thiết nghĩ, với cách thức bán hàng quy mô, hiện đại, văn hóa mua sắm của mỗi người cũng cần được thay đổi. Để xây dựng văn minh thương mại, ngoài sự cố gắng của ngành chức năng, các siêu thị, có lẽ phải được bắt đầu từ ý thức của khách hàng.