Bất cập tịch thu phương tiện vi phạm

Theo Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, hiện có không ít ý kiến đồng tình với quy định trên. Lý do được đưa ra là, nếu quy định theo hướng trả lại phương tiện vi phạm do đối tượng vi phạm mượn, thuê thì sẽ rất dễ nảy sinh tình trạng lạm dụng kẽ hở của luật pháp để vi phạm, khó răn đe, giáo dục trên thực tế. Đua xe, khai thác khoáng sản trái phép thì phải tịch thu xe, không phân biệt chủ sở hữu hay chủ sử dụng mới bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật. Ngoài ra, quyền lợi của chủ sở hữu, người quản lý, người sử dụng hợp pháp phương tiện vẫn được bảo đảm bằng cách yêu cầu người vi phạm bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, xét về khía cạnh kinh tế và pháp luật, việc tịch thu phương tiện vi phạm hành chính do mượn hay thuê của người khác sẽ gây lãng phí, lại không phù hợp với quyền sở hữu. Bởi trong nhiều trường hợp chủ phương tiện cho mượn, cho thuê đúng quy định nên không thể bắt họ phải chịu trách nhiệm về vi phạm do người khác gây ra. Mặt khác, nếu tịch thu tang vật, phương tiện bị sử dụng trái phép sẽ làm phương hại đến quyền sở hữu hợp pháp của cá nhân, tổ chức được Hiến pháp, pháp luật quy định. Đồng thời làm ảnh hưởng đến các quan hệ xã hội khác như cho mượn, cho thuê tài sản. Ngay cả Bộ luật Hình sự cũng đã quy định rõ trong trường hợp tang vật, phương tiện "bị chiếm đoạt, sử dụng trái phép để phạm tội thì được trả lại cho chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử dụng hợp pháp khi những người này không có lỗi".

Xét cho cùng, người sử dụng phương tiện mới là người vi phạm hành chính chứ phương tiện không vi phạm. Vì vậy, đòi hỏi dự thảo Luật cần phải thiết kế những điều khoản phân biệt rõ chủ sở hữu có lỗi hay không, có biết đối tượng mượn phương tiện để thực hiện hành vi vi phạm không trong quá trình xử lý. Trong các trạng huống như: Một người cho mượn xe song không biết người mượn dùng để đua; bị trộm xe để đua, hoặc dùng để khai thác khoáng sản trái phép… dễ dàng nhận thấy chủ phương tiện không có lỗi, có quyền đòi lại tài sản của mình. Bảo đảm được những vấn đề tương tự, luật mới khả thi.