(HNM) - Nhiều thủ đô trên thế giới như: Washington D.C. (Mỹ), Moscow (Nga), Kiev (Ukraine)... có Luật thủ đô của riêng thành phố với nhiều chương mục liên quan tới tất cả các lĩnh vực từ an sinh xã hội đến an ninh nội hạt và quy hoạch đô thị... và không ít vấn đề - dù đã có Luật Thủ đô - giới chức thành phố vẫn phải xin ý kiến Quốc hội. Sau đây là một vài điểm theo Luật Thủ đô của Kiev sau khi được Quốc hội Ukraine chuẩn y và được Tổng thống ký ban hành.
Định hình từ thế kỷ thứ IX, nhưng hiện tại Ukraine vẫn được coi là một quốc gia "trẻ" với tuyên bố độc lập trên "nền cũ lâu đài" của Liên Xô năm 1991.
Năm 1999, Tổng thống Ukraine Leonid Kuchma đã ký Luật về Thủ đô Ukraine - Thành phố anh hùng Kiev. Đạo luật này tạo cho Kiev một địa vị pháp lý đặc biệt, cùng với Sevastopol, Kiev có quyền tự quản, không trực thuộc đơn vị hành chính cấp tỉnh. Thị trưởng do người dân thủ đô bầu ra. Điểm nổi bật của Kiev sau gần 1 thập kỷ thực hiện "đặc quyền" theo luật định là tấm Thẻ bảo trợ xã hội (CKK) dành riêng cho toàn bộ dân cư thủ đô kể từ năm 2011.
Thẻ bảo trợ xã hội dành riêng cho người dân Thủ đô Kiev không chỉ giúp họ sử dụng phương tiện giao thông miễn phí mà còn được dùng như CMND, thẻ BHYT, lưu trữ các thông tin cá nhân... |
Truyền thông tại chỗ khẳng định rằng, kinh nghiệm của Moscow đã được áp dụng hoàn toàn trong thực tiễn làm "chế độ chính sách" cho Kiev. Về tính năng, Thẻ CKK cũng tương tự như Thẻ bảo trợ xã hội của Moscow. Ngoài chức năng miễn phí khi sử dụng tất cả các phương tiện giao thông ở Thủ đô Kiev, nó còn được dùng như: Chứng minh thư; Phương tiện thanh toán các dịch vụ ưu tiên; Lưu trữ các thông tin về sức khỏe, y tế cộng đồng như nhóm máu, bảo hiểm y tế... Để làm được điều này, chính quyền Kiev đã phải mất vài năm mới có thể thống nhất được hoạt động trong các ngành dịch vụ công cộng để chi tiêu cho các công dân Thủ đô.
Với CKK, dân nghèo Kiev có thể tới khám bệnh không mất tiền tại các bệnh viện của Thủ đô. Ngân sách của thành phố bảo đảm cho họ được xét nghiệm, phân tích các mẫu thể hiện thông số sức khỏe và được các bác sĩ khám bệnh miễn phí. Hàng năm, thành phố chi khoảng hơn 25 triệu grivna (3 triệu USD) để mua thuốc cho hơn 1 triệu đơn thuốc ưu tiên. Giá của một đơn thuốc ưu tiên (ở Việt Nam gọi là diện "chế độ") ban hành năm 2005 là 26,3 grivna (gần 3 USD). Kể từ đầu năm 2009, ngân sách của thành phố cũng bao cấp tang phí cho những người dân Kiev thuộc diện nghèo và các cựu chiến binh trong Chiến tranh vệ quốc hoặc những người có công đặc biệt với Tổ quốc Ukraine... Thành phố cũng lập đường dây nóng để công dân có thể phàn nàn về những khuất tất trong triển khai những dịch vụ thuộc dạng "chính sách" của các cơ quan liên quan.
Căn cứ trên 19 điều luật về chế độ ưu đãi của Ukraine, hiện tại, Kiev có khoảng 30 ngàn trong số 2,6 triệu người được hưởng chế độ ưu tiên. Vì vậy, để đảm bảo "đặc quyền" trong Luật Thủ đô được áp dụng một cách trơn tru, các nhà chức trách nước này đang phải đối mặt với bài toán ngân sách khá hóc búa, nhất là trong bối cảnh Ukraine đang lao đao vì khủng hoảng tài chính. Trước đây, các nhà lãnh đạo Kiev từng tính đến phương án "quy ra thóc" các khoản ưu tiên nhưng vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ dư luận. Họ cho rằng khoản tiền được trả quá thấp so với giá trị thực của "gói" những chế độ, chính sách đang được áp dụng. Vì vậy CKK tiếp tục được duy trì tại thành phố hơn 1000 năm tuổi, trước từng là thủ phủ của nước Nga cổ đại.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.