"Băng" vẫn chưa tan

Tuy nhiên, sự kiện tổ chức này bắt đầu cuộc tập trận "Cơn bão mùa xuân" quy mô lớn tại khu vực miền Đông Estonia (gần biên giới với Nga) với sự tham gia của khoảng 6.000 binh sĩ dường như lại chứng minh điều ngược lại.

Cuộc tập trận diễn ra từ ngày 2-5 và kết thúc ngày 19-5, có sự tham gia của binh sĩ 10 nước thành viên NATO, trong đó có Hà Lan, Mỹ, Anh, Đức. Ngoài các binh sĩ, tham gia tập trận còn có các máy bay tiêm kích ném bom Su-22 của quân đội Ba Lan, trong khi quân đội Mỹ triển khai máy bay tiêm kích F-15. Hai tuần trước khi tập trận "Cơn bão mùa xuân" diễn ra, một cuộc diễn tập kéo dài 2 ngày mang tên "Ramstein Alloy 1" cũng được tiến hành.

Trong sự kiện này, máy bay chiến đấu từ 3 thành viên NATO gồm Bỉ, Tây Ban Nha, Ba Lan và 2 nước Phần Lan, Thụy Điển đã được huấn luyện để ngăn máy bay lạ tại sân bay dân sự của 3 nước Baltic (Estonia, Latvia và Lithuania). Cùng với sự kiện trên, ngày 2-5, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter thông báo kế hoạch triển khai 4 tiểu đoàn (tương đương 4.000 binh sĩ) của NATO tới các nước vùng Baltic và Ba Lan. Theo đó, Mỹ có khả năng cung cấp 2 tiểu đoàn. Anh và Đức huy động 2 tiểu đoàn còn lại. Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Work tiết lộ kế hoạch của NATO không nằm ngoài mục đích trấn an các đồng minh Châu Âu, đồng thời phản ứng trước các hoạt động quân sự ngày càng gia tăng của Nga ở khu vực.

Mối quan hệ giữa Nga và NATO đã "đóng băng" kể từ khi bùng phát cuộc khủng hoảng ở Ukraine. Sau khi Nga tiến hành sáp nhập bán đảo Crimea, NATO đã tuyên bố cắt đứt mối quan hệ với Mátxcơva. Liên minh quân sự này cũng cáo buộc Nga can thiệp tình hình ở Ukraine và đẩy mạnh sự hiện diện quân sự của mình tại các quốc gia nằm sát biên giới với Nga như Ba Lan, một số quốc gia vùng Baltic thuộc Liên Xô cũ như Latvia, Lithuania và Estonia.

Với sự hỗ trợ của ngân sách quốc phòng Mỹ, NATO đã thành lập nhiều căn cứ quân sự ở Đông Âu, tiến hành tập trận liên tục và triển khai vũ khí sẵn sàng cho chiến đấu. NATO còn tăng cường phòng thủ ở sườn phía Đông của Châu Âu với một đội quân mũi nhọn gồm 5.000 binh lính với các trung tâm chỉ huy được lập lên ở các nước Baltic, Bulgaria, Ba Lan và Romania. Lực lượng phản ứng nhanh của NATO có quân số lên tới 40.000 người, bao gồm lực lượng không quân, hải quân, bộ binh và đặc nhiệm.

NATO cho biết họ hoàn toàn tôn trọng hiệp ước Nga - NATO 1997 khi triển khai quân đội theo kiểu luân phiên với số lượng không quá lớn đến sát biên giới Nga. Tuy nhiên, Mátxcơva lại nhìn nhận kế hoạch của NATO như một mối đe dọa cho an ninh quốc gia và "hứa" đáp trả bằng những biện pháp cứng rắn tương tự. Điện Kremlin cũng nỗ lực củng cố sức mạnh quân sự để đối phó với kế hoạch thúc đẩy sự hiện diện của NATO ở Châu Âu như thực hiện kế hoạch triển khai vũ khí tối tân ở nhiều khu vực sát biên giới với các nước thành viên NATO.

Cùng với đó, Nga liên tục tổ chức các cuộc tập trận rầm rộ, quy mô lớn như một động thái nhằm răn đe, cảnh báo các nước NATO cũng như tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội Nga. Mátxcơva còn cho rằng những hành động của NATO hoàn toàn phản tác dụng giữa lúc cộng đồng quốc tế nỗ lực giảm căng thẳng ở Ukraine.

Khi giới chức Nga tuyên bố việc NATO gia tăng hoạt động quân sự tại Châu Âu là "con đường đi không có triển vọng" thì sự kiện liên minh này đang tập trận quy mô lớn cũng như sắp điều 4 tiểu đoàn tới khu vực Baltic cho thấy một thực tế rằng mối quan hệ giữa Mátxcơva và phương Tây vẫn tiếp tục khủng hoảng nghiêm trọng. Trong khi sự hợp tác giữa hai bên là cần thiết để giải quyết nhiều vấn đề quốc tế thì xu hướng đối đầu này đang cản trở những nỗ lực bình ổn các điểm nóng tại Syria, Ukraine… và duy trì trạng thái căng thẳng trong quan hệ quốc tế.