Bán đảo Triều Tiên: Khó giảm sức nóng hạt nhân

Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon đã kêu gọi các quốc gia thành viên nỗ lực để đảm bảo nghị quyết được thực thi đầy đủ, khẳng định việc nghị quyết được tất cả 15 nước thành viên HĐBA LHQ thông qua thể hiện sự nhất trí trong việc ứng phó với những thách thức an ninh trên bán đảo Triều Tiên.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe hoan nghênh nghị quyết mới khi cho rằng văn bản này đã phản ánh mục tiêu áp dụng các biện pháp cứng rắn hơn và ở một tầm cỡ hoàn toàn khác so với các nghị quyết đã được thông qua nhằm vào Bình Nhưỡng. Cùng ngày, trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cũng khẳng định Nghị quyết 2321 đã đưa ra cảnh báo mạnh mẽ đối với những khiêu khích tiềm tàng của Triều Tiên và tái khẳng định lập trường kiên quyết không chấp nhận chương trình tên lửa và hạt nhân của chính quyền Chủ tịch Kim Jong-un.

Sự khác biệt rõ ràng trong nghị quyết mới là việc giới hạn các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Triều Tiên với hy vọng có thể thu hẹp nguồn tài chính mà nước này chi cho các hoạt động hạt nhân. Trong số các mặt hàng bị cấm theo nghị quyết mới có cả than đá vốn là sở trường xuất khẩu của Bình Nhưỡng. Theo đó, từ ngày 1-1-2017, lượng than mà Triều Tiên xuất khẩu sẽ không thể vượt quá 7,5 triệu tấn/năm (tương đương khoảng 400,9 triệu USD) - tức là giảm hơn 60% lượng than xuất khẩu hằng năm. Hiện tại, Trung Quốc được cho là quốc gia duy nhất mua than của Triều Tiên với tổng giá trị nhập khẩu khoáng sản này lên tới 700 triệu USD/năm). Dù vậy, quốc gia đông dân nhất thế giới đã đồng ý cùng các cường quốc thực thi các lệnh trừng phạt.

Kết quả này có được sau nhiều tháng thương lượng giữa Trung Quốc và Mỹ, bắt đầu kể từ thời điểm vụ thử hạt nhân lần thứ 5 và cũng là lần lớn nhất của Triều Tiên hồi tháng 9 vừa qua gây chấn động thế giới. Ngoài ra, Nghị quyết 2321 cũng đưa cả đồng, niken, bạc, kẽm vào danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu của Triều Tiên, đồng thời siết chặt lĩnh vực hàng hải và tài chính của nước này. Ước tính, gói biện pháp trừng phạt mới sẽ khiến nguồn thu ngoại tệ của Bình Nhưỡng mất đi ít nhất 800 triệu USD mỗi năm, tương đương 25% giá trị xuất khẩu hằng năm của nước này.

Bên cạnh vấn đề kinh tế, bản nghị quyết dài 17 trang cũng áp đặt lệnh trừng phạt đối với 11 quan chức và 10 tổ chức của Triều Tiên, trong đó có tên của cựu Đại sứ Triều Tiên tại Ai Cập và Myanmar. Các nước thành viên của LHQ có nghĩa vụ phải ngừng các hoạt động hợp tác kỹ thuật và khoa học có sự tham gia của các cá nhân và tổ chức được Triều Tiên tài trợ chính thức hoặc đại diện cho Bình Nhưỡng. Các quốc gia thuộc LHQ cũng được yêu cầu giảm bớt số lượng nhân viên ngoại giao của Bình Nhưỡng tại nước mình, trong khi mỗi nhân viên ngoại giao Triều Tiên bị giới hạn chỉ còn một tài khoản ngân hàng. Ngoài các lệnh trừng phạt chính thức do Mỹ soạn thảo, Washington dự kiến sẽ có những biện pháp trừng phạt mới của riêng mình nhằm thể hiện mạnh mẽ hơn tính thực tế trong những quan điểm bấy lâu nay về vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên.

Năm 2016 là giai đoạn chứng kiến mật độ thử hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Triều Tiên tăng đáng kể. Từ tháng 1-2016, Bình Nhưỡng đã tiến hành 2 vụ thử nguyên tử và hàng chục vụ phóng vệ tinh, tên lửa từ tàu ngầm và tên lửa tầm trung. Sự gia tăng cả về số lượng và cường độ của các hoạt động này bị cộng đồng quốc tế nhìn nhận là đã đặt ra mối đe dọa lớn chưa từng thấy đối với an ninh khu vực và cơ chế không phổ biến hạt nhân toàn cầu. Tuy nhiên, một số nhà phân tích cũng cho rằng những hoạt động quân sự gần đây của Mỹ và Hàn Quốc như tập trận, triển khai hệ thống phòng thủ chống tên lửa tầm cao (THAAD)… để ứng phó với Triều Tiên cũng phần nào khiến căng thẳng thêm leo thang, dẫn tới những đáp trả có tính cực đoan hơn của Bình Nhưỡng. Vì thế, nếu không có những ứng xử hợp lý từ cả hai phía, lệnh trừng phạt lần này ngoài việc tạo sức ép cho nền kinh tế vốn đã mong manh của Triều Tiên chưa chắc có thể giảm sức nóng của câu chuyện hạt nhân...