Bài cuối: Siết chặt quản lý, lập lại kỷ cương

Làm rõ trách nhiệm cụ thể

Hiện tại, hầu hết các vùng trồng rau, hoa, lúa trọng điểm của TP Hà Nội đã được đầu tư bể chứa rác thải nông nghiệp, trong đó có vỏ, bao bì thuốc BVTV đã qua sử dụng và việc nông dân vứt bừa bãi ra ruộng đồng, kênh mương cũng rất hạn chế (nông dân không được mang thứ rác này về nhà!). Do đó, cán bộ BVTV chỉ cần kiểm tra bể chứa rác ngoài đồng là có thể nắm rõ được mức độ sử dụng thuốc BVTV của nông dân. Với kênh thông tin từ đồng ruộng này, cơ quan chức năng sẽ vào cuộc để tìm cho ra các loại thuốc BVTV ngoài danh mục.

Trước tình hình kinh doanh thuốc BVTV còn nhiều bất cập, tại buổi làm việc với Chi cục BVTV Hà Nội cuối tháng 7-2014 vừa qua, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Xuân Việt đã yêu cầu chi cục phải quản lý chặt chẽ thị trường thuốc BVTV, đồng thời nhân rộng các mô hình chuyển giao khoa học, kỹ thuật, nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ cơ sở, cập nhật thường xuyên các loại thuốc BVTV, các loại sâu bệnh… Đội ngũ cán bộ cấp xã cần được tăng cường để hướng dẫn, hỗ trợ nông dân trong việc dự báo, xử lý sâu bệnh gây hại. Tại các vùng trồng rau, lúa trọng điểm của thành phố cần sớm thành lập các tổ dịch vụ BVTV, giao việc sử dụng thuốc BVTV cho các tổ dịch vụ, từng bước hạn chế việc mỗi hộ dân tự dùng thuốc BVTV riêng, vừa lãng phí thuốc, vừa khó quản lý. Đặc biệt là phải phát huy hiệu lực quản lý nhà nước cấp xã về vấn đề này. Quy trách nhiệm cụ thể cho UBND các xã, thị trấn, nhất là trách nhiệm của bộ phận phụ trách nông nghiệp ở từng địa phương trong quản lý các cửa hàng, đại lý kinh doanh thuốc BVTV. Bên cạnh đó, cần huy động lực lượng xóm trưởng, thôn trưởng vào cuộc để giám sát và vận động nhân dân phát hiện các sai trái trong kinh doanh thuốc BVTV. Chính quyền các xã, thị trấn cần tổ chức ký kết cụ thể với các đơn vị kinh doanh thuốc BVTV thực hiện theo đúng quy định, từ đó kiểm tra, giám sát, có biện pháp mạnh đối với những cá nhân sai phạm, tái sai phạm nhiều lần, kể cả đề nghị với cơ quan chức năng thu giữ, rút giấy phép kinh doanh khi cần thiết. Có làm được thường xuyên như vậy thì mới có thể lành mạnh hóa, công khai hóa hoạt động cung ứng thuốc BVTV trên địa bàn.

Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm

Để tránh tình trạng vì lợi nhuận một số cá nhân kinh doanh thuốc BVTV hướng dẫn nông dân thực hiện không đúng như quy trình, nhiều ý kiến cho rằng, việc cung ứng thuốc BVTV qua kênh hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN) là tốt nhất. Các dịch vụ HTXNN nên tập trung làm tốt công tác cung ứng thuốc BVTV cho nông dân, thậm chí cung ứng qua đội trưởng sản xuất đến từng hộ. Ban quản trị HTXNN cũng nên tổ chức một lực lượng lo cho việc phun thuốc phòng trừ sâu bệnh, trong đó có sự tham gia, giám sát của thôn, đội. Việc cung ứng, tổ chức kiểm tra, giám sát sâu bệnh, dịch hại và phun thuốc phòng trừ do HTXNN đảm nhận sẽ hạn chế sự lợi dụng của một số cá nhân kinh doanh thuốc BVTV, lập lại kỷ cương kinh doanh thuốc BVTV tại địa phương.

Bên cạnh đó, cấp cơ sở cũng cần đẩy mạnh việc quản lý chặt chẽ lực lượng kinh doanh thuốc BVTV. Quy định cụ thể trách nhiệm của chính quyền địa phương trong quản lý các cửa hàng, đại lý kinh doanh thuốc BVTV, huy động các xóm trưởng, thôn trưởng vào cuộc để giám sát và vận động nhân dân phát hiện các sai trái trong kinh doanh thuốc BVTV. Mặc dù, việc xử phạt nông dân không dễ, nhưng cũng cần "mạnh tay", kiên quyết, khi phát hiện người dân sử dụng thuốc BVTV sai quy định phải xử lý nghiêm.

Theo Chi cục trưởng Chi cục BVTV Hà Nội Nguyễn Duy Hồng, chính quyền địa phương cần sớm xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 114/2013/NĐ-CP của Chính phủ đối với hành vi bán và hướng dẫn sai về kỹ thuật sử dụng thuốc BVTV cho người sử dụng, đối với các chủ cửa hàng thuốc BVTV.

Nhằm tăng cường, siết chặt các biện pháp quản lý thuốc BVTV, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát chỉ đạo Cục Bảo vệ thực vật, Cục Quản lý chất lượng nông - lâm - thủy sản và các địa phương thanh tra toàn diện, trên diện rộng về quản lý thuốc BVTV, xử lý nghiêm các vi phạm theo thẩm quyền, báo cáo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT trước ngày 30-12-2014. Cục Bảo vệ thực vật có nhiệm vụ đề xuất và chỉ đạo hệ thống chuyên ngành phối hợp với cơ quan công an, quản lý thị trường thực hiện các biện pháp nghiệp vụ nắm chắc tình hình (nguồn hàng, đầu nậu, mạng lưới), đấu tranh quyết liệt với tình trạng buôn lậu thuốc BVTV qua biên giới và tiêu thụ trong nước; đồng thời, tiếp tục kiểm tra, chấn chỉnh, đề xuất điều chỉnh các quy định hiện hành để quản lý chặt chẽ, có hiệu quả hơn. Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Trưởng ban Chỉ đạo 127 cũng đã yêu cầu Bộ NN&PTNT, Bộ Công an cùng các địa phương tăng cường các biện pháp quản lý thuốc BVTV nhập lậu, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.