Bài 3: Bình yên cho mỗi bản làng

Về với bình yên

Đến bây giờ, dù đã được các chiến sỹ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lào Cai giải cứu, trở về trong vòng tay yêu thương của bà nội cùng bố mẹ, nhưng Tẩn Thị Liên, SN 1993 ở xã Thanh Bình, huyện Mường Khương vẫn chưa hết bàng hoàng. Nhớ lại chuyện cũ, đôi mắt Liên đỏ hoe. Đó là đêm giữa tháng 7-2011, sau một ngày lên nương miệt mài cùng bố mẹ, Liên theo cô bạn thân ở gần nhà là Tẩn Thị Hoa, SN 1992, đi chơi ở bản bên. Cùng đi còn có nhóm bạn trai của Hoa là Lò Láo Sỹ, ở Tả Phời, thành phố Lào Cai và Lùng Lìn Mắng, SN 1988, cũng ở Mường Khương. Họ hẹn gặp nhau dưới con dốc đầu bản để đi ăn kem, uống nước. Thế nhưng, khi gặp nhau, Sỹ lại rủ Liên và Hoa đi hát karaoke.

Từ bé đến giờ, suốt ngày bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, Liên và Hoa nào biết đến karaoke. Thế là cả hai cùng gật đầu, mong được khám phá những điều mới lạ ở những nơi xa hoa phố thị. Được lời, Sỹ gọi taxi đưa cả nhóm xuống thành phố Lào Cai. Xuống đến nơi, sau một hồi điện thoại, Mắng nói với cả nhóm là phải sang Trung Quốc lấy tiền cho anh trai và ngỏ ý mời cả nhóm sang đó chơi. Để lôi kéo hai cô gái nhẹ dạ, Mắng còn hứa hẹn sẽ mua nhiều quần áo, giầy dép đẹp cho các cô. Tin lời bạn, Liên, Hoa một lần nữa lại gật đầu đi theo Sỹ và Mắng, mà không biết mình đang sập bẫy của những kẻ buôn người qua biên giới.

Anh Tẩn Khái Phả, SN 1969, bố của Liên cũng kể lại, hôm ấy là tối 22-6 âm lịch. Sau bữa cơm tối muộn, anh nghe điện thoại của Hoa, Liên xin phép được đi chơi. Chưa bao giờ Liên dám đi chơi xa mà chỉ loanh quanh trong bản xem phim hoặc sang nhà Hoa. Nhưng đêm ấy, Liên không về. Ngỡ rằng con gái ngủ ở nhà bạn, cả nhà vẫn yên tâm. Sáng hôm sau, đến giờ đi làm mà vẫn chưa thấy con về, anh Phả sang nhà Hoa tìm con thì không thấy. Ngay cả Hoa cũng bặt tăm từ tối hôm trước. Gọi điện thì cả máy điện thoại của Hoa và Liên đều ngoài vùng phủ sóng. Cảm nhận điều chẳng lành, Phả chỉ kịp nói với bố mẹ Hoa: "Mất con rồi!" rồi về lấy xe đi thẳng xuống cửa khẩu hỏi thăm. Xuống đến nơi, Phả được biết, đêm hôm trước, các chiến sỹ Biên phòng Đồn Cửa Khẩu vừa bắt được 2 đối tượng đang đưa 2 thiếu nữ qua biên giới. 7 ngày sau, kết thúc quá trình điều tra, Liên và Hoa đã được các chiến sỹ biên phòng đưa về tận nhà trong vòng tay yêu thương của bà nội cùng bố mẹ. Nói với chúng tôi, Phả bảo: "Ở bản này cũng có người bị bán rồi. Thế nên cứ xuống biên phòng hỏi trước chứ biết tìm ở đâu được".

Những chiến công thầm lặng

Vóc dáng cao lớn, gương mặt sạm đen vì sương gió, ấy thế mà khi nói chuyện với chúng tôi, Thiếu tá Lương Công Bằng, Đội trưởng Đội Điều tra tội phạm về ma túy, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Lào Cai vẫn không giấu được những nét buồn. Anh bảo: "Tội phạm nói chung và tội phạm buôn bán người qua biên giới nói riêng giờ đây hoạt động tinh vi lắm. Nếu không nắm vững nghiệp vụ, không lăn lộn địa bàn và không có màng lưới cơ sở thì việc đấu tranh với các loại tội phạm này là vô cùng khó khăn. Ngay như vụ giải cứu được Liên và Hoa khỏi ổ buôn người cũng chỉ là một trong hàng trăm vụ như thế mà thôi".

Lật lại những trang hồ sơ của vụ án này, Thiếu tá Bằng cho biết, tối hôm Liên và Hoa lặng lẽ rời bản đi theo bọn buôn người, các chiến sỹ biên phòng đã nhận được tin báo từ cơ sở. Âm thầm bám theo đối tượng, các chiến sỹ đã bắt quả tang Sỹ cùng Mắng đang đưa Liên và Hoa xuống đò ở khu vực phường Duyên Hải, thành phố Lào Cai để đưa qua biên giới. Tại cơ quan điều tra, trước những chứng cứ không thể chối cãi, Sỹ và Mắng đã phải khai nhận: do được một người dắt mối, lợi dụng sự quen biết, Mắng đã rủ Hoa và Liên đi chơi với ý đồ đưa sang biên giới bán. Nếu trót lọt, Sỹ và Mắng sẽ được 20 triệu đồng.

Thủ đoạn của loại tội phạm này rất đa dạng, tinh vi và tàn nhẫn. Chúng thường lập thành đường dây, cấu kết chặt chẽ từ bên kia Trung Quốc với những đối tượng trong nước, kể cả từ các tỉnh phía nam. Bằng chiêu trò làm quen rồi rủ đi chơi hoặc đi làm ăn, tìm việc làm, chúng đã đưa những cô gái nhẹ dạ cả tin sang biên kia biên giới, bán làm gái mại dâm. Những cô gái được chúng nhắm đến hầu hết  đều trẻ, có hoàn cảnh khó khăn,  gia đình có mâu thuẫn, éo le hoặc thanh niên đua đòi ăn chơi. Thậm chí, nhiều đối tượng tàn nhẫn hơn đã lợi dụng phong tục, tập quán của người dân tộc hoặc vờ tán tỉnh, yêu đương. Khi các thiếu nữ ngả lòng cũng là lúc các đối tượng rê dắt "người yêu" sang bên kia biên giới để bán vào các ổ mại dâm.

Nhận định về tình hình buôn bán người qua biên giới, Đại tá Đỗ Ngọc Toản, Phó Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy biên phòng Lào Cai cho rằng, những năm tới, tình hình tội phạm buôn bán người trên địa bàn Lào Cai sẽ ngày càng diễn biến phức tạp. Bởi Lào Cai là có cặp cửa khẩu quốc tế cả đường bộ và đường sắt và tiếp giáp với khu vực kinh tế khá năng động của Trung Quốc là Hà Khẩu, Kim Bình và Mã Quan. Đặc biệt, lợi dụng đường biên kéo dài gần 200km, trong đó có đến hơn 130km biên giới là sông suối, nhiều đường mòn qua biên giới. Nhiều tên tội phạm các loại đã tập trung về coi đây như một địa điểm trung chuyển hàng của chúng. Từ năm 2005 đến nay, riêng đối với tội  phạm buôn bán người, các chiến sỹ Biên phòng Lào Cai đã xác lập, đấu tranh thành công 18 chuyên án, phát hiện và xử lý 202 vụ với 312 đối tượng, giải cứu cho 336 nạn nhân.

Để phá án thành công, lực lượng biên phòng gặp muôn vàn khó khăn vì những vấn đề phức tạp liên tục nảy sinh. Thượng tá Ngô Quang Chiến, Phó phòng Ma túy, Bộ Chỉ huy Biên phòng Lào Cai cho rằng, hiện nay thời hạn cho điều tra các vụ buôn bán người qua biên giới quá ngắn. Chỉ trong vòng 7 ngày đối với các vụ việc nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng, lực lượng biên phòng phải tiến hành xác minh nhân thân đối tượng, nạn nhân, thu thập tài liệu, củng cố chứng cứ phạm tội và chuyển cho cơ quan cảnh sát điều tra. Để chuyển hồ sơ cùng đối tượng về cơ quan cảnh sát điều tra, lực lượng Biên phòng phải bố trí lực lượng, phương tiện dẫn giải đối tượng đến nơi an toàn. Từ năm 1995 đến nay, trong số 202 vụ buôn bán người được các chiến sỹ biên phòng khám phá thì có tới hơn 70 vụ phải dẫn giải đối tượng và chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra tỉnh ngoài. Điển hình như vụ án Dương Thị Hạnh và đồng bọn, trú tại Bà Rịa - Vũng Tàu đưa 2 nạn nhân từ Bà Rịa - Vũng Tàu sang Trung Quốc qua Cửa khẩu Lào Cai bị lực lượng Biên phòng bắt giữ. Trong vụ án này, sau khi điều tra ban đầu, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai có quyết định chuyển hồ sơ cho Công an Lào Cai nhưng cơ quan này không tiếp nhận với lý do đối tượng thuộc Vũng Tàu. Nhưng khi tiếp nhận hồ sơ vụ án, Công an Vũng Tàu lại cho rằng, vụ án xảy ra trên địa bàn Lào Cai nên thẩm quyền điều tra thuộc Công an tỉnh Lào Cai. Khó khăn thế, vất vả thế nhưng cuối cùng những người chiến sỹ mang quân hàm xanh của Bộ Chỉ huy Biên phòng tỉnh Lào Cai vẫn gắng sức hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Chia tay cô bé Tẩn Thị Liên và gia đình, chúng tôi trở lại thành phố Lào Cai khi bóng chiều đã ngả. Hai bên đường vẫn đỏ thắm sắc hoa đào, trắng trời hoa mận, xã Thanh Bình, huyện Mường Khương vẫn êm đềm, thơ mộng với khói sương bảng lảng và bình yên đã trở lại nơi này nhờ có những người lính mang quân hàm xanh.