Bài 2: Khi chính quyền phường... “lập lờ”!

Lý giải của ông chủ tịch phường

Để làm rõ những thắc mắc của người dân, chúng tôi đã có buổi làm việc với ông Đào Cao Quý - Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất và Quản lý duy tu hạ tầng đô thị quận Hoàng Mai. Theo lý giải của ông Quý, sau khi được UBND xã Thịnh Liệt bàn giao khu đất năm 1998, BQLDA Thoát nước đã chuyển giao lại khu đất này cho Công ty Cơ điện công trình để triển khai xây dựng một số hạng mục trên phần đất nông nghiệp. Năm 2006, thành phố tiến hành thu hồi lại đất của Công ty Cơ điện công trình, giao cho Tập đoàn Gamuda (Malaysia) xây dựng Nhà máy Xử lý nước thải thuộc dự án Công viên Yên Sở. Trung tâm Phát triển quỹ đất quận Hoàng Mai được giao trách nhiệm thay mặt chủ đầu tư thực hiện công tác GPMB. "Theo đúng tiến độ GPMB, thời điểm này khu đất phải được bàn giao xong cho Tập đoàn Gamuda, song đến nay việc bàn giao mặt bằng sạch chưa thể thực hiện do những vướng mắc trong chính sách bồi thường, hỗ trợ cho 11 hộ xã viên HTX Bình Minh. Theo quy trình GPMB, Hội đồng bồi thường, hỗ trợ tái định cư phải căn cứ trên xác nhận nguồn gốc, thời gian sử dụng đất của chính quyền phường để lập phương án. Nhưng tại nhiều cuộc họp do Hội đồng GPMB tổ chức, UBND phường Thịnh Liệt vẫn bảo lưu quan điểm đất của 11 hộ xã viên đã được bàn giao cho BQLDA Thoát nước từ năm 1998. Đáng nói ở chỗ, khi được hỏi nếu đất đã được bàn giao cho BQLDA Thoát nước thì quyết định thu hồi đất đâu? Hồ sơ GPMB đâu? UBND phường lại không trả lời được. Theo tôi, kể cả đất lấn chiếm hay đất công, khi người dân đã có công trình do tồn tại lịch sử và bản thân họ không còn nơi ăn ở nào khác, thành phố phải hỗ trợ, tạo điều kiện về nhà ở cho người dân. Chưa nói đất của 11 hộ xã viên HTX Bình Minh có nguồn gốc là đất được giao, không phải đất lấn chiếm. Trong việc này, quyền lợi của các hộ dân chưa được UBND phường Thịnh Liệt quan tâm, giải quyết thỏa đáng..." - ông Quý thẳng thắn cho biết.

Sau khi đặt lịch và mất nhiều ngày chờ đợi, cuối cùng PV Báo Hànộimới cũng gặp được ông Nguyễn Ngọc Hải - Chủ tịch UBND phường Thịnh Liệt. Trái với bức xúc của người dân và đại diện chủ đầu tư, ông Hải rất tự tin khẳng định: "Người dân bị mất quyền lợi nên bức xúc cũng là điều dễ hiểu. Nhưng chúng tôi làm gì cũng đều phải có căn cứ đầy đủ. Trong Công văn số 182 do UBND huyện Thanh Trì ban hành ngày 4-1-1990 về việc tạm giao đất cho HTX Bình Minh ghi rõ "Khi nào Nhà nước cần sử dụng đến, HTX phải di chuyển ngay không được đền bù". Mặt khác, trong biên bản bàn giao 1.721m2 đất cho BQLDA Thoát nước ngày 10-4-1998, phần sơ họa khu đất thể hiện toàn bộ khu đất khi đó chỉ là ao nước, phía ngoài giáp đường Pháp Vân có nhà rửa xe ô tô. Biên bản cuộc họp có cả chữ ký của ông Chủ nhiệm HTX và cán bộ kiểm soát HTX. Chúng tôi khẳng định khu đất tại tổ 31, phường Thịnh Liệt mà 11 hộ gia đình xã viên HTX Bình Minh đang sử dụng là đất đã được bàn giao cho BQLDA Thoát nước Hà Nội. Nay dự án được chuyển sang xây dựng Công viên Yên Sở khu A. Do khu đất các hộ dân đang ở là đất công, đã được thu hồi để phục vụ dự án khác trước đó nên theo quy định, người dân không được bồi thường giá đất, hỗ trợ tái định cư mà chỉ được nhận tiền bồi thường công trình, vật kiến trúc...".

Có thể thấy, ngay trong phát ngôn của ông chủ tịch phường đã bộc lộ rất nhiều điểm cần được làm rõ:

Thứ nhất, cần phải khẳng định các quyết định giao đất cho hộ xã viên do HTX VT Sở Thượng ban hành năm 1992 là trái thẩm quyền. Tuy nhiên, theo quy định, khu đất của 11 hộ xã viên HTX Bình Minh được giao đúng đối tượng, đã sử dụng ổn định trước thời điểm Luật Đất đai năm 1993 được ban hành, trong suốt quá trình sinh sống không có tranh chấp, khiếu kiện, nên nghiễm nhiên được coi là đất hợp pháp.

Thứ hai, trong tất cả các văn bản do UBND huyện Thanh Trì ban hành trước đó, không có bất cứ dòng nào khẳng định đất tạm giao cho HTX VT Sở Thượng là "đất công" như khẳng định của Chủ tịch phường Thịnh Liệt.

Thứ ba, vào thời điểm năm 1992, khi HTX VT Sở Thượng có quyết định phân nhà ở cho từng hộ xã viên, tại địa chỉ tổ 31 Thịnh Liệt đã tồn tại 11 gian nhà cấp 4 do HTX xây dựng. Vậy không có lý gì, tại biên bản bàn giao đất giữa đại diện UBND xã Thịnh Liệt và BQLDA Thoát nước được lập ngày 10-4-1998, phần sơ họa khu đất lại thể hiện đây là một ao nước (!?). Trả lời câu hỏi của PV, một mặt ông Hải thừa nhận việc để các hộ dân tự ý xây dựng nhà trên đất dự án là lỗi của chính quyền địa phương thời tiền nhiệm. Mặt khác, ông Hải tỏ ý nghi ngờ thời điểm ban hành các quyết định phân nhà ở cho hộ xã viên của HTX Bình Minh: "Biên bản bàn giao đất giữa chính quyền và BQLDA năm 1998 được lập rất rõ ràng, có con dấu, chữ ký của đại diện chính quyền xã, BQLDA và chủ nhiệm HTX. Còn quyết định phân nhà ở cho xã viên của HTX Bình Minh có đúng là được lập từ năm 1992 hay không thì chỉ có HTX mới biết. Có con dấu, chữ ký trong tay, họ muốn lập quyết định lúc nào chả được...". Khi chúng tôi đề nghị được cung cấp quyết định thu hồi đất của BQLDA Thoát nước và danh sách các hộ xã viên đã được nhận tiền bồi thường, ngay lập tức ông chủ tịch phường tỏ thái độ khó chịu: "Đất đã bàn giao cho BQLDA Thoát nước từ nhiều năm nay, nếu muốn có các văn bản liên quan, đề nghị phóng viên tự liên hệ với BQLDA...".

Lập lờ "đánh tráo" hai HTX?!

Quá trình tìm hiểu vụ việc, dựa trên những tài liệu thu thập được, chúng tôi phát hiện một sự thật khác đằng sau những phát ngôn tưởng chừng rất "đầy đủ căn cứ" của ông chủ tịch phường Thịnh Liệt. Trên thực tế, thời điểm năm 1998, tại xã Thịnh Liệt chỉ có duy nhất HTX Nông nghiệp Thịnh Liệt do ông Bùi Văn Toàn làm Chủ nhiệm. Cũng chính ông Toàn là người đại diện HTX Nông nghiệp ký tên trong biên bản bàn giao 1.721m2 ao nước do HTX quản lý cho BQLDA Thoát nước được lập ngày 10-4-1998. Thời kỳ đó, tuy các hộ xã viên nằm rải rác trên địa bàn hai xã Thịnh Liệt và Yên Sở, nhưng thực chất HTX VT Sở Thượng chịu sự quản lý trực tiếp của UBND phường Yên Sở. Phần sơ họa khu đất theo biên bản bàn giao năm 1998 cũng thể hiện rõ tổng số 1.700m2 đất của HTX đang quản lý bàn giao cho BQLDA là ao nước, hoàn toàn không liên quan gì đến khu đất giáp ranh, nơi có cầu rửa xe và các gian nhà cấp 4 của xã viên HTX Bình Minh.

Ngoài ra, từ khi được chính thức thành lập năm 1986 đến nay, ông Vũ Xuân Hiền liên tục là Chủ nhiệm HTX VT Sở Thượng, nay là HTX Bình Minh. Giả sử có việc HTX Bình Minh bàn giao đất cho BQLDA Thoát nước vào năm 1998, thì chữ ký trong biên bản phải mang tên ông Vũ Xuân Hiền, việc một người khác "mạo nhận" là Chủ nhiệm HTX VT Sở Thượng để ký tên vào biên bản bàn giao đất là không có giá trị về pháp lý. Từ những căn cứ nêu trên có thể khẳng định, diện tích đất được UBND xã Thịnh Liệt giao cho BQLDA Thoát nước năm 1998 thực chất là đất của HTX Nông nghiệp Thịnh Liệt, hoàn toàn không liên quan đến khu đất do HTX Bình Minh quản lý. Từ đây một câu hỏi lớn được đặt ra: Phải chăng do hạn chế về trình độ hay còn vì một nguyên nhân nào khác mà ông chủ tịch phường Thịnh Liệt Nguyễn Ngọc Hải đã cố tình "đánh đồng" hai HTX Nông nghiệp Thịnh Liệt và HTX Bình Minh vào làm một, để từ đó đưa ra những kết luận và phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB vô lý, gây tâm lý hoang mang, bức xúc trong nhân dân?!

Vậy đâu là sự thật về nguồn gốc khu đất nơi 11 hộ dân HTX Bình Minh sinh sống? Vì sao trong suốt quá trình GPMB xây dựng dự án Công viên Yên Sở khu A, UBND phường Thịnh Liệt lại cố tình cung cấp hồ sơ sai lệch nhằm thu hồi đất của các hộ xã viên với mức giá quá thấp, dân tình gọi đó là giá… "bèo"? Đó là những vấn đề dư luận đòi hỏi cơ quan chức năng thành phố và UBND quận Hoàng Mai cần phải nhanh chóng xác minh, làm rõ. Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi, cung cấp đến bạn đọc những thông tin mới nhất xung quanh vụ việc này.