Bài 1: “Đảng của chính mình”

- LTS: Ngày 16-1-2012, Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) đã ban hành Nghị quyết số 12-NQ/TƯ về một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay. Nhân kỷ niệm 82 năm Ngày thành lập Đảng, nhằm đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", góp phần đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống, Báo Hànộimới xin trân trọng trích đăng bài viết của các nhà khoa học và nghiên cứu lý luận chính trị (trong cuốn sách "Xây dựng Đảng ta thực sự trong sạch, vững mạnh là đạo đức, là văn minh theo Tư tưởng Hồ Chí Minh" do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật mới ấn hành) về Tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác xây dựng Đảng, chống tệ quan liêu, tham nhũng; phương pháp làm việc, kiểm soát của người cán bộ lãnh đạo; làm thế nào để dân phục, dân tin?

Bài 1: “Đảng của chính mình”

Xây dựng văn hóa Đảng ở nước ta hiện nay là làm cho văn hóa thâm nhập sâu sắc, bền vững vào trong đời sống Đảng, trong từng tổ chức đảng, trong sự rèn luyện, tu dưỡng của từng đảng viên, làm cho Đảng trong sạch, vững mạnh với tác động của văn hóa, đặc biệt là văn hóa đạo đức Hồ Chí Minh, tạo nên sự chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng đảng viên và chất lượng của các tổ chức đảng, tạo nên sức chiến đấu của Đảng, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và cầm quyền của Đảng, củng cố uy tín và ảnh hưởng của Đảng trong xã hội và trong các tầng lớp nhân dân.

Văn hóa đảng nghĩa là văn hóa trong Đảng, văn hóa của Đảng, ở đây là Đảng Cộng sản Việt Nam đang có trọng trách lãnh đạo và cầm quyền, được hiểu là những giá trị văn hóa thể hiện trong sinh hoạt đảng, thấm vào các quan hệ tổ chức, thể chế, phương thức hoạt động, phương thức lãnh đạo của Đảng, giữa Đảng với nhân dân, giữa cán bộ, đảng viên với quần chúng. Tổ chức đảng và đảng viên, nhất là cấp ủy các cấp và các đảng viên giữ chức vụ, bằng năng lực lãnh đạo, bản lĩnh chính trị và sức chiến đấu của tổ chức đảng, bằng phẩm chất, đạo đức, lối sống, nhân cách của đảng viên phải thể hiện nổi bật những mẫu mực về văn hóa Đảng.

Văn hóa Đảng xét trên cả phương diện tổ chức (từ chi bộ Đảng đến toàn Đảng) và con người (đảng viên) phải được xác định bởi sự thống nhất về tư tưởng, ý chí và hành động, tính nghiêm minh, chặt chẽ của tổ chức và kỷ luật, tình đoàn kết của những người đồng chí cùng phấn đấu cho mục tiêu lý tưởng cộng sản chủ nghĩa dựa trên đấu tranh tự phê bình và phê bình, có lý có tình, trong tình đồng chí thương yêu lẫn nhau, có sự tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng và đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, đặt lợi ích của Đảng, của dân tộc lên trên hết, trước hết, thấm nhuần sâu sắc Cương lĩnh và Điều lệ Đảng, nâng cao tính tiên phong gương mẫu để quần chúng noi theo. Văn hóa Đảng còn thể hiện ở tình cảm quốc tế trong sáng - một phẩm chất đặc biệt của đảng cách mạng mang bản chất giai cấp công nhân.

Nói tóm lại, khoa học và cách mạng, đạo đức và văn minh, sự tiêu biểu cho trí tuệ, lương tâm, danh dự của thời đại - những đặc trưng và phẩm chất đó của Đảng cũng đồng thời là những đặc trưng, những thuộc tính của văn hóa Đảng Cộng sản.

Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức và lối sống cũng đồng thời là xây dựng văn hóa Đảng, làm cho Đảng đạt tới trình độ khoa học cao, làm chủ lý luận, cán bộ, đảng viên có năng lực trí tuệ, có tư duy sáng tạo xứng đáng là người lãnh đạo, có ý thức và bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức cách mạng trong sáng, thực sự là tấm gương cho quần chúng noi theo.

Trong Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX, Đảng ta đã xác định rõ tư cách của đảng viên trong sự nghiệp đổi mới. Đó là người lao động giỏi, người công dân gương mẫu và người chiến sĩ tiên phong, vừa là người lãnh đạo vừa là người đầy tớ trung thành, công bộc tận tụy của nhân dân.

Giờ đây, khi cách mạng nước ta đang ở trong giai đoạn phát triển bước ngoặt, quyết tâm của toàn Đảng là sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển như Nghị quyết Đảng đã vạch ra. Để biến quyết tâm chính trị này thành hành động và hiệu quả thực tiễn, Đảng cần tạo được bước đột phá mới về lý luận và đổi mới mạnh mẽ công tác tư tưởng lý luận của Đảng. Đây là đòi hỏi rất bức xúc mà thực tiễn phát triển của cách mạng nước ta đang đặt ra đối với Đảng. Để cho Đảng ta ngang tầm với nhiệm vụ, tổ chức đảng và mỗi đảng viên phải tự mình nâng cao năng lực trí tuệ và trình độ khoa học, bản lĩnh chính trị và đạo đức cách mạng. Xét đến cùng đó là văn hóa Đảng, văn hóa chính trị, văn hóa đạo đức trong Đảng.

Hơn lúc nào hết, di sản tư tưởng lý luận Hồ Chí Minh, đạo đức và văn hóa đạo đức Hồ Chí Minh cần được khai thác và vận dụng sáng tạo trong Đảng và trong xã hội. Đó là tài sản tinh thần vô giá mà Đảng và nhân dân ta, các thế hệ người Việt Nam chúng ta kế thừa và phát huy.

Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đối với mỗi cán bộ, đảng viên, vào lúc này vừa là nhiệm vụ chính trị vừa là nhu cầu văn hóa tinh thần được thôi thúc từ tình cảm, lòng biết ơn, ngưỡng mộ và kính trọng của mỗi chúng ta đối với Bác Hồ. Đó là cách thiết thực nhất để xây dựng văn hóa đảng.

Ai ai cũng có thể tự mình học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác, từ tấm gương về tinh thần độc lập tự chủ, tư duy sáng tạo, suốt đời học tập và đấu tranh, nghị lực và niềm tin của Người, từ phẩm chất đạo đức cách mạng, lẽ sống và lối sống của Người, tận trung với nước, tận hiếu với dân, tình yêu thương đồng bào đồng chí, tình cảm quốc tế trong sáng thủy chung tình nghĩa. Bác vĩ đại mà vô cùng giản dị. Chúng ta học tập ở Bác tầm tư tưởng, lối sống, nếp sống, sự nhất quán giữa lời nói và việc làm, suốt đời gắn bó máu thịt với dân và vì dân”. Đó là thực hành dân chủ, từ dân chủ trong Đảng đến dân chủ ngoài xã hội, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tẩy trừ quan liêu, tham nhũng để bảo vệ dân, không làm tổn hại đến quyền và lợi ích của dân, phát triển sức dân, chăm lo bồi dưỡng sức dân lại phải biết tiết kiệm sức dân. Đó là thực hành đạo đức, là đoàn kết và thanh khiết, thân dân và chính tâm, thu hút vào từng nhân cách đảng viên và toàn Đảng những gì ưu tú, tốt đẹp nhất của truyền thống dân tộc, của đạo đức và văn hóa dân tộc. Giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương của Đảng, gương mẫu tuân thủ pháp luật của Nhà nước, giữ vững lập trường, quan điểm, nguyên tắc mà vẫn mềm dẻo, uyển chuyển trong phương pháp, trong cách làm việc, cách hoạt động, cách ứng xử, quan tâm tới quần chúng không bỏ sót một người nào, không phí phạm một tài năng nào dù nhỏ nhất trong công tác dân vận, thực hành đại đoàn kết, phát huy dân chủ, gây dựng sự đồng thuận xã hội hướng vào phát triển.

Sinh thời, Bác dặn chúng ta phải giữ nghiêm chế độ sinh hoạt đảng, sinh hoạt thực chất chứ không phải hình thức, nhất là ở các chi bộ, trong các tổ chức cơ sở đảng. Sẽ là thiết thực và ý nghĩa biết bao, nếu trong sinh hoạt đảng, từng chi bộ tổ chức cho các đảng viên được ôn lại, suy nghĩ để làm theo 12 điều Bác dạy trong xây dựng một đảng chân chính, cách mạng. Cũng sẽ thực sự xúc động, nếu chúng ta tổ chức học tập, ôn lại những lời Bác dặn trong bài báo lịch sử Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân và trong Di chúc (1965-1969). Đây là tác phẩm quý giá của Người, một tác phẩm tổng kết lý luận đặc sắc, một trù tính những công việc, những nhiệm vụ đổi mới, một áng văn chương bất hủ, sự thể hiện cảm động về đạo đức và nhân cách của Người.

Học để hiểu, học để nhớ, học để làm theo, mà lớn nhất là học để làm người cộng sản như Bác dạy. Việc thâm nhập sâu sắc vào các tác phẩm đó để thấu hiểu tư tưởng của Người, việc hiểu biết đầy đủ cuộc đời, sự nghiệp của Người để tự soi vào mình, nguyện noi theo, làm theo, đó là sự tu dưỡng văn hóa Đảng. Nhà thơ Chế Lan Viên đã từng bày tỏ thật cảm động về Bác: “…Ôi giữa lòng ta, Bác đến tự hồi nào?/Bác vĩ đại mà chẳng làm ai kinh ngạc/Mỗi buổi sáng, nhìn lòng ta, ta thấy Bác/Nước mắt giàn, ta cảm hết ơn sâu”… Và nhà thơ Tố Hữu đã nói hộ lòng ta: “Yêu Bác lòng ta trong sáng hơn/Xin nguyện cùng Người vươn tới mãi/Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn”.

Xây dựng văn hóa, giáo dục và thực hành văn hóa trong Đảng theo tư tưởng và văn hóa đạo đức Hồ Chí Minh cần phải làm cho mỗi đảng viên và toàn Đảng trong sạch, vững mạnh hơn, thực sự đem lại cho quần chúng cảm nhận thực tế: “Đảng của chính mình”.