ASEAN nhất trí đoàn kết, thống nhất cao hơn nữa, xây dựng một khu vực hòa bình, hữu nghị, thịnh vượng

Tại cuộc họp báo, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 đã thành công tốt đẹp, đạt được sự thống nhất rất cao, tuyệt đối trong những vấn đề quan trọng của khối. 

Thủ tướng cho biết, các nhà lãnh đạo ASEAN đánh giá cao kết quả chống dịch Covid-19 trong khối ASEAN, khi tỷ lệ tử vong được duy trì ở mức thấp, tình hình lây lan dịch đã được kiểm soát. Trong đó, Việt Nam đã trải qua 75 ngày không có người mắc bệnh trong cộng đồng. Dù vậy, vẫn còn một số nước bị ảnh hưởng nặng nề, nhưng số người lây nhiễm ngày một giảm đi, mở ra một chương mới để thiết lập lại tình trạng bình thường mới ở các nước ASEAN. 

Thủ tướng cho biết, trên tinh thần thân thiện và hợp tác ASEAN, các nhà lãnh đạo tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 đã tập trung thảo luận 5 trọng tâm: Tập trung kiểm soát đại dịch Covid-19 và chủ động đẩy mạnh phục hồi kinh tế - xã hội, hợp tác nội khối; tiếp tục xây dựng cộng đồng vững mạnh theo các mục tiêu đặt ra trong năm 2020; mở rộng và làm sâu sắc thêm quan hệ đối ngoại của ASEAN với các đối tác trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau, hợp tác cùng có lợi và đề cao vai trò trung tâm của ASEAN; gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định cho hợp tác phát triển bền vững, thịnh vượng cho mọi người dân; đề cao tinh thần thiện chí và tuân thủ luật pháp quốc tế trong giải quyết những khác biệt tại khu vực.

Thủ tướng cũng cho biết, lãnh đạo các nước ASEAN đã bàn sâu, thảo luận kỹ những diễn biến gần đây trong tình hình quốc tế và khu vực, kể cả những vấn đề nổi cộm trong khu vực châu Á và quốc tế. Các nhà lãnh đạo nhất trí tiếp tục thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, thông qua đối thoại, hợp tác, tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước về Luật Biển năm 1982. 

Thủ tướng nhấn mạnh, những va chạm là không thể tránh khỏi, nhưng ASEAN kêu gọi các bên kiềm chế, tránh làm phức tạp thêm tình hình, thực hiện đầy đủ những quy định quốc tế, đặc biệt là Tuyên bố về ứng xử các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm khôi phục đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp. Các nhà lãnh đạo ASEAN cũng mong muốn vấn đề Rakhine tại Myanmar được giải quyết trên tinh thần nhân đạo; quan hệ giữa hai miền Triều Tiên sớm được giải quyết; tình hình Israel, Palestine tiếp tục được quan tâm thảo luận.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ mong muốn, từ hội nghị có thể truyền đi thông điệp: Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 thành công, đạt được thống nhất cao, đưa ra Tuyên bố chung của hội nghị về một khu vực ASEAN an toàn, đoàn kết, gắn kết và chủ động thích ứng, đặc biệt là phòng ngừa dịch bệnh tốt, không để làn sóng dịch Covid-19 thứ hai trở lại khu vực. Các thành viên ASEAN cùng đoàn kết để phát triển kinh tế - xã hội, phục hồi kinh tế sau đại dịch. ASEAN nhất trí cần đoàn kết, thống nhất cao hơn nữa để xây dựng một khu vực hòa bình, hữu nghị, thịnh vượng. Đó là những điều các nước ASEAN mong muốn trong hợp tác với các đối tác lớn để cùng nhau vượt qua đại dịch Covid-19.

Thay mặt Cộng đồng ASEAN, Thủ tướng cũng gửi lời cảm ơn đến bạn bè quốc tế đã ủng hộ, hỗ trợ trong cuộc đấu tranh thắng lợi bước đầu quan trọng chống lại đại dịch Covid-19 và ổn định kinh tế - xã hội; đồng thời khẳng định Cộng đồng ASEAN cam kết sẽ tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ ASEAN trong bối cảnh có nhiều khó khăn như hiện nay.

Trả lời câu hỏi của phóng viên về việc dịch Covid-19 đã ảnh hưởng thế nào đến quan hệ Việt Nam - Trung Quốc và vấn đề Biển Đông, Thủ tướng khẳng định, hòa bình, an ninh, ổn định khu vực nói chung và Biển Đông nói riêng là lợi ích chung của cộng đồng, nhất là các nước ASEAN. Vì vậy, vừa qua, ASEAN đã có rất nhiều nỗ lực, đóng góp từ duy trì đối thoại, thúc đẩy hợp tác đến xây dựng quy chế, quy tắc ứng xử trên Biển Đông. Thủ tướng khẳng định, hội nghị lần này đã tái khẳng định quyết tâm của ASEAN đóng góp xây dựng Biển Đông thành khu vực biển hợp tác, phát triển, an ninh và an toàn, xứng đáng với vị trí quan trọng trong khu vực và là điểm đến hữu nghị cho các nước trên thế giới. 

Trả lời câu hỏi của phóng viên về sự ảnh hưởng của cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung tới ASEAN, đặc biệt là trong bối cảnh dịch Covid-19, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, Trung Quốc và Mỹ là những đối tác quan trọng hàng đầu của các quốc gia trên thế giới, trong đó có ASEAN và Việt Nam. Do đó, sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến toàn cầu và ASEAN. Vì vậy, mục tiêu hiện nay là tập trung củng cố đoàn kết, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, thúc đẩy tổ chức các hội nghị với Trung Quốc và Mỹ về hợp tác chống đại dịch, duy trì giao thương mạnh mẽ với hai nước này, bảo đảm các chuỗi cung ứng hàng hóa, dịch vụ, tạo thuận lợi cho các chuỗi thương mại, đầu tư, thúc đẩy phục hồi kinh tế khu vực và thế giới. 

Tại hội nghị, các nhà lãnh đạo đã công bố Tuyên bố Chủ tịch Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 và Tuyên bố báo chí của Chủ tịch về Phiên họp đặc biệt của các lãnh đạo ASEAN tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 về tăng quyền cho phụ nữ trong thời đại số; thông qua Tuyên bố “Tầm nhìn về ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng: Vượt lên các thách thức và duy trì tăng trưởng” và Tuyên bố ASEAN về Phát triển nguồn nhân lực cho một thế giới công việc đang đổi thay, đồng thời ghi nhận 11 văn kiện khác.