AQIM - Nhóm khủng bố đáng lo ngại

Trong chiến dịch này, các lực lượng an ninh Tunisia đã thu giữ được nhiều vũ khí và chất nổ. Đây là dấu hiệu đáng báo động về sự phát triển của AQIM không chỉ tại quốc gia khởi đầu cho làn sóng cách mạng mang tên "Mùa xuân Arab" mà còn ở cả Trung Đông và Bắc Phi.

AQIM được xem là một nhóm Al-Qeada tự phát, xuất hiện từ cuộc nội chiến 20 năm trước tại Algeria, dưới tên gọi ban đầu là Nhóm nguyện cầu và tác chiến Salafist (SGPC). 10 năm sau, do chính quyền Algeria áp dụng chính sách chiêu hồi và ban lệnh ân xá nên SGPC tan rã vì các thủ lĩnh theo nhau quy hàng. Tuy nhiên, một số thành phần ngoan cố vẫn muốn duy trì theo đuổi tư tưởng và hành động cực đoan. Năm 2006, lấy "cảm hứng" từ vụ khủng bố 11-9-2001 tại New York (Mỹ), tàn quân của SGPC, do Abdelmalek Droukdel cầm đầu, nhóm họp dưới tên gọi mới AQIM. Theo hồ sơ tội phạm được nhiều quốc gia lưu trữ, Droukdel, biệt danh là Abou Mosab Abdelwadoud, sinh năm 1975 tại Bordj Menaiel, ngoại ô phía Nam thủ đô Algiers của Algeria.

Ban đầu, hoạt động của AQIM chỉ có tính chất địa phương, chúng gây quỹ bằng việc bắt cóc con tin, đặc biệt là công dân đến từ Châu Âu để đòi tiền chuộc. Theo thống kê, AQIM đã thu về được cả trăm triệu USD nhờ hoạt động bắt cóc tống tiền. Đến giữa năm 2010, Tòa án hình sự tỉnh Tizi Ouzou của Algeria đã kết án tử hình vắng mặt thủ lĩnh AQIM với các tội danh cầm đầu nhóm khủng bố gây bất ổn xã hội, phát tán truyền đơn - tài liệu kêu gọi khủng bố, giết người, phá hoại tài sản của Nhà nước và công dân.

Quy mô phát triển của AQIM thực sự thay đổi từ năm 2012, nhờ sự bất ổn chính trị tại một số quốc gia Trung Đông và Bắc Phi. Lỗ hổng về an ninh ngày càng lớn tạo điều kiện cho nhóm khủng bố này khuếch trương thanh thế. Một lượng lớn vũ khí không được kiểm soát trong các cuộc nội chiến ở Tunisia, Libya, Ai Cập... đã lọt vào tay AQIM. Nhiều nhà lãnh đạo thế giới đã lên tiếng cảnh báo AQIM trở thành mối đe dọa cho an ninh khu vực và toàn cầu.

Theo các nhận định, địa bàn hoạt động mạnh nhất của AQIM hiện nay là tại Mali, do sự phối hợp với thị tộc Tuareg, vốn là những thổ dân du mục thiện chiến, trước đây đã từng là "lãnh chúa" ở vùng Bắc Phi rộng lớn. Bên cạnh đó, còn là sự hỗ trợ của Phong trào độc tôn và thánh chiến ở Tây Phi (MUJAO) do Oumar Ould Hamama chỉ huy. Nhóm này lại liên kết với nhiều nhóm cực đoan lẻ tẻ ở miền Bắc Mali, tạo ra một mạng lưới rất phức tạp vì lực lượng an ninh của Mali còn yếu và rất thiếu vũ khí, khí tài. Bên cạnh đó, địa thế hiểm trở và rừng già sẽ là thách thức không nhỏ cho cuộc chiến chống khủng bố tại quốc gia hơn 12 triệu dân này.