Anh - EU: Tiến gần đến thỏa hiệp

Quyết định quan trọng trên vừa được đưa ra sau khi Chủ tịch Hội đồng Châu Âu (EC) Donald Tusk công bố kế hoạch dự thảo các điều khoản thành viên mới dành cho xứ Sương mù sau thời gian dài thảo luận căng thẳng.

Theo kết quả cuộc thỏa hiệp cam go vừa được Chủ tịch D.Tusk công bố, Anh sẽ có thể đề nghị thực hiện một "phanh hãm khẩn cấp" để hạn chế phúc lợi đối với lao động nhập cư từ các nước thành viên EU. Văn bản dày đặc ngôn ngữ luật tóm lược các đề xuất giải quyết những yêu cầu cải cách của Anh đề cập đến một loạt vấn đề. Cụ thể về an sinh xã hội, một quốc gia thành viên bị áp lực về an sinh xã hội sẽ được phép "đóng băng" tới 4 năm các khoản phúc lợi ngoài lương đối với lao động nhập cư từ các nước EU khác. Về các biện pháp quản lý xuất nhập cảnh khác, các nước thành viên có thể hành động hơn nữa để ngăn chặn những vụ hôn nhân giả mạo và gian lận thanh toán phúc lợi, có thể hành động chống lại các công dân bị xem là mối đe dọa an ninh.

Về quản trị kinh tế, Anh được bảo đảm rằng tiền đóng thuế của họ sẽ không được sử dụng để hỗ trợ Khu vực đồng tiền chung Châu Âu (Eurozone). Việc giám sát các thiết chế tài chính ở những nước nằm ngoài Eurozone vẫn do chính các chính phủ quốc gia đảm nhiệm, nhưng Anh sẽ phải cam kết không "tạo rào cản" đối với các nỗ lực hội nhập sâu hơn trong Eurozone. Về tính chủ quyền, một hệ thống "thẻ đỏ" cho phép các nghị viện quốc gia chiếm hơn 55% số phiếu bầu tại Hội đồng sẽ được phép phủ quyết các văn bản luật của EU.

Theo kế hoạch, các quan chức cấp cao 28 nước thành viên EU sẽ có cuộc thảo luận đầu tiên về các đề xuất này vào ngày 5-2 nhằm dọn đường cho việc đạt được một thỏa thuận tại Hội nghị Thượng đỉnh EU sẽ diễn ra trong hai ngày 18 và 19-2. Nếu đạt được thỏa thuận, Anh có thể sẽ tiến hành cuộc trưng cầu ý dân về tư cách thành viên EU ngay trong tháng 6 năm nay. Dù chưa phải thỏa thuận cuối cùng, nhưng đề xuất trên của Chủ tịch D.Tusk có ý nghĩa quan trọng trong nỗ lực giải quyết bài toán đi hay ở lại EU của Anh. Vì thế, trong thư gửi 28 nước thành viên, Chủ tịch D.Tusk cho rằng các đề xuất đã đi "thực sự xa" trong giải đáp các mối quan ngại của Thủ tướng D.Cameron, đồng thời thừa nhận tiến trình đàm phán vẫn còn nhiều khó khăn khi bày tỏ tin tưởng kế hoạch này là nền tảng tốt để hai bên đi đến thỏa hiệp cuối cùng.

Hoan nghênh các đề xuất thiện chí của nhà lãnh đạo EU, đặc biệt "gói cải cách mạnh mẽ" đối với vấn đề gây tranh luận nhiều nhất là chính sách phúc lợi, Thủ tướng D.Cameron trong phát biểu mới đây khẳng định: Nếu có được những điều khoản thành viên này nước Anh sẽ ở lại EU vì đây là những điều khoản tốt, khác biệt so với những nước khác. Hài lòng với các đề xuất mới nhất của EU, nhà lãnh đạo Anh nhấn mạnh, xứ Sương mù có thể được hưởng "những điều tốt đẹp nhất ở cả hai thế giới" nếu như lựa chọn ở lại trong một EU đã cải cách.

Bày tỏ sự ủng hộ trước quan điểm trên, Bộ trưởng Nội vụ Anh Theresa May đánh giá các đề xuất mà Chủ tịch EC đưa ra là "cơ sở cho một thỏa thuận". Theo bà May, các quy định cho phép đi lại tự do trong EU bị lạm dụng quá lâu và luật EU đã ngăn cản Anh trục xuất các tội phạm nước ngoài nguy hiểm. Vì thế, việc EC nhất trí với Anh cần có hành động đối với hai vấn đề trên là dấu hiệu đáng khuyến khích. Điều này cũng đồng nghĩa với việc các cuộc thương lượng đã đạt được tiến bộ trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh EU sắp tới.

Sau nhiều tranh cãi trước những ý kiến trái chiều của dư luận trong nước, Thủ tướng D.Cameron đã quyết định lựa chọn "ở lại" trong EU. Sự kiện EU công bố một loạt kế hoạch cải cách nhằm thuyết phục Anh được xem là nỗ lực cuối cùng của liên minh kinh tế chính trị này nhằm ngăn chặn việc Anh trở thành quốc gia đầu tiên rời khỏi "mái nhà chung". Những bước đi thiện chí trên cho thấy, cả Anh và EU đều muốn đạt được một thỏa thuận tại Hội nghị Thượng đỉnh EU sắp tới. Nếu không, Chủ tịch EC D.Tusk có thể triệu tập một hội nghị bổ sung vào tuần đầu tháng 3 để có thể kịp tiến hành cuộc trưng cầu ý dân tại Anh trong tháng 6 về việc ra đi hay ở lại EU.