4 nhà khoa học xuất sắc nhận Giải thưởng Tạ Quang Bửu

Tham dự buổi lễ có Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân và đại diện lãnh đạo các Bộ, Ban, ngành, các nhà khoa học có uy tín thuộc các Viện, trường ĐH, cơ quan nghiên cứu trong cả nước.

Đại diện Ban tổ chức Giải thưởng cho biết: Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2015 có nhiều nét mới. Cụ thể, giải thưởng xét tặng cho các công trình nghiên cứu cơ bản thuộc các lĩnh vực khoa học tự nhiên (Toán học, khoa học máy tính và thông tin, vật lý, hóa học, các khoa học trái đất và môi trường liên quan, sinh học), Khoa học kỹ thuật và công nghệ; khoa học y dược; khoa học nông nghiệp...Mỗi giải thưởng giành cho nhà khoa học trẻ dưới 35 tuổi thay vì dưới 30 tuổi như năm 2014.

Năm 2015, có 43 hồ sơ đăng ký tham dự thuộc tất cả các lĩnh vực khoa học tự nhiên và kỹ thuật quy định trong quy chế, có 09 hồ sơ được các Hội đồng khoa học chuyên ngành đề xuất xem xét tại Hội đồng Giải thưởng. Kết quả Hội đồng đã chọn được 03 tác giả các công trình khoa học xuất sắc và 01 nhà khoa học trẻ là tác giả của công trình khoa học xuất sắc.

Cụ thể, 03 tác giả của công trình khoa học xuất sắc gồm: GS.TSKH Đinh Dũng, Viện Công nghệ thông tin –ĐHQGHN với công trình “Xấp xỉ và khôi phục tín hiệu có số chiều rất lớn trên lưới thưa”. Công trình là một trong những đóng góp quan trọng nhất đối với bài toán tổng quá về xấp xỉ nhiều chiều, kết nối giữa lý thuyết xấp xỉ hàm nhiều biến kinh điển và các vấn đề hiện đại của toán học tính toán. Lý thuyết xấp xỉ hàm số nhiều biến - cơ sở của toán học tính toán và khoa học máy tính, có nhiều ứng dụng trong giải số phương trình đạo hàm riêng, xử lý ảnh, khôi phục tín hiệu. Kết quả của công trình đã được đăng trong tạp chí Nền móng của Toán học Tính toán, là tạp chí đứng thứ 5 trong lĩnh vực Toán học Tính toán do SICmago xếp hạng.

GS.TS KH Nguyễn Đông Yên, Viện Toán học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam với cụm công trình khoa học: “Nghiên cứu tính ổn định và tính ổn định vi phân của một lớp bài toán quy hoạch toàn phương không lồi”. Đây là hai công trình nghiên cứu mở đường cho một lớp bài toán có nhiều ứng dụng trong Lý thuyết tối ưu. Các công trình này đã đưa ra một khái niệm hoàn toàn mới để giải quyết lớp bài toán này một cách hiệu quả nhất.

Công trình được đăng trong Tạp chí SIAM Journal on Optimization và đứng thứ 6 về chỉ số ảnh hưởng, thứ 7 về chỉ số trích dẫn.

PGS.TS Trần Thanh Hải, Trường ĐH Mỏ Địa chất với công trình khoa học : “Bản chất đới trượt Tam Kỳ - Phước Sơn ở Miền trung Việt Nam: Ý nghĩa kiến tạo và sinh khoáng của nó”. Công trình đã có phát hiện mới, quan trọng về lịch sử tiến hóa kiến tạo của địa khối Đông Dương. Đây là vấn đề đã và đang nhận được sự quan tâm lớn của các nhà khoa học trong và ngoài nước. Việc xác định được hoạt động magma- kiến tạo và tạo khoáng vàng xảy ra vào khoảng 400 triệu năm trước đã mở ra một cách tiếp cận mới trong việc nghiên cứu tiếp theo thề quá trình kiến tạo và sinh khoáng vàng khu vực Đông Dương nói chung, Việt Nam nói riêng.

Bài báo được đăng trên Tạp chí Gondwana Research, là tạp chí quốc tế có thứ hạng cao, có uy tín cao trong lĩnh vực Địa chất, công bố các kết quả nghiên cứu trong các lĩnh vực địa chất và các lĩnh vực khác thuộc khoa học trái đấy không phân biệt phạm vi không gian địa lý và thời gian địa chất.

Nhà khoa học trẻ là tác giả của công trình khoa học xuất sắc thuộc về PGS.TSKH Phạm Hoàng Hiệp, Viện Toán học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam với công trình khoa học: “Một đánh giá tốt nhất có thể của ngưỡng chính tắc”. Công trình nghiên cứu một vấn đề quan trọng trong Lý thuyết kì dị có ứng dụng trong nhiều ngành toán học khác nhau. Kết quả của công trình tốt hơn hẳn các công trình trước đây và có khả năng giải quyết một giả thuyết được nhiều nhà toán học nổi tiếng trên thế giới quan tâm nghiên cứu. Công trình được đăng tải trên Tạp chí Toán học Acta Mathematica, là một trong năm Tạp chí Toán học đỉnh cao và kinh điển nhất của các Tạp chí Toán học thế giới.

Nhà Khoa học Phạm Hoàng Hiệp cũng được coi là phó giáo sư trẻ nhất Việt Nam hiện nay khi mà tháng 11/2011 ông được Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước công nhận chức danh Phó giáo sư ở độ tuổi 29.

Phát biểu tại buổi lễ, GS Ngô Việt Trung – Đại diện cho Hội đồng Giải thưởng Tạ Quang Bửu chia sẻ: Giải thưởng Tạ Quang Bửu là giải thưởng quốc gia đầu tiên vinh danh các công bố khoa học xuất sắc ngang tâm thế giới, đây không phải là giải thưởng dành cho sự nghiệp hay quá trình nghiên cứu khoa học. Đây là một phần của những nỗ lực của Bộ KH&CN nhằm nâng cao chất lượng nghiên cứu của khoa học Việt Nam trong bối cảnh số lượng nghiên cứu công bố quốc tế của Việt Nam đã có những bước tiến nhảy vọt trong những năm qua với sự hỗ trợ của Quỹ phát triển Khoa học công nghệ Quốc gia. Đây là Giải thưởng duy nhất có đội ngũ xét chọn chỉ gồm những nhà khoa học tiêu biểu, không có sự tham gia của các nhà quản lý thuần túy.

“Có thể nói, các công trình được giải thưởng năm nay đều nằm trong top 3% trong danh mục hàng trăm tạp chí của từng chuyên ngành một. Mỗi công trình đều có thành tích đỉnh cao trong hướng nghiên cứu của mình” – GS Ngô Việt Trung nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân cũng thẳng thắn đánh giá: Khoa học Công nghệ của chúng ta trong những năm qua có những bước tiến rất quan trọng. Đặc biệt là khi chúng ta có Luật khoa học Công nghệ vào năm 2013; có chiến lược phát triển KH&CN đến năm 2020; được sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Chính phủ...

Trong năm 2014, lần đầu tiên Việt Nam vượt qua ngưỡng 2.000 bài báo trên các tạp chí ISI, một điều mà cách đây 10 năm chúng ta chưa tính đến. Về công bố quốc tế thì Việt Nam đang đứng thứ 4 trong khu vực ASEAN. Điều này cho thấy, cơ chế chính sách đối với KH&CN đặc biệt quan trọng vì nó tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà khoa học một môi trường sáng tạo tốt nhất.

“Khi tham gia làm quản lý tôi thấu hiểu sự khốn khổ, sự vất vả của những người làm khoa học từ môi trường không thuận lợi, thu nhập thấp, rất nhiều rào cản, cơ chế không phù hợp. Chính vì thế tôi tự xác định phải đấu tranh không khoan nhượng, không ngừng nghĩ để tháo gỡ tất cả những rào cản, vướng mắc trong hoạt động KH&CN, để hỗ trợ tốt nhất cho các nhà khoa học. Tôi rất mong muốn cộng đồng khoa học trong cả nước cùng tiếng nói với Bộ KH&CN để trên các diễn đàn của Quốc hội, để trên các diễn đàn khác của chúng ta, những người làm quản lý chia sẻ được những khó khăn của những người làm khoa học, thay đổi tư duy cũ, tạo ra những cơ chế mới thuận lợi, tiệm cận với thông lệ quốc tế để các nhà khoa học của chúng ta sáng tạo, đóng góp được nhiều nhất xây dựng kinh tế xã hội, phát triển đất nước” – Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân bày tỏ.