Vào lúc 7 giờ sáng (giờ địa phương) ngày 11/7, cuộc bầu cử Thượng viện Nhật Bản đã bắt đầu diễn ra trên khoảng 50.000 điểm bỏ phiếu. Khoảng 100 triệu công dân Nhật Bản từ 20 tuổi trở lên đủ tư cách đi bỏ phiếu.
Thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan và phu nhân đi bỏ phiếu bầu cử Thượng viện. (Nguồn: Getty Images) |
Theo kế hoạch, tất cả các điểm bỏ phiếu sẽ đóng cửa vào lúc 20 giờ (giờ địa phương) và công tác kiểm phiếu sẽ bắt đầu ngay sau đó. Kết quả bầu cử sẽ được công bố vào sáng 12/7.
Bầu cử thượng viện là cuộc bầu cử toàn quốc đầu tiên ở Nhật Bản kể từ khi Đảng Dân chủ Nhật Bản (DJP) lên nắm quyền hồi tháng 9 năm ngoái. Tổng cộng có 437 ứng cử viên tranh cử vào 121 ghế trong cuộc bầu cử năm nay. Liên minh cầm quyền đang vận động tranh cử với mục tiêu giành được ít nhất 56 ghế để duy trì một đa số tại thượng viện.
Thượng viện Nhật Bản có tổng cộng 242 ghế, trong đó 96 ghế được bầu theo hình thức đại diện tỷ lệ trong khi 146 ghế được bầu lên từ 47 tỉnh của Nhật Bản. Nhiệm kỳ của thượng viện kéo dài 6 năm nhưng cứ 3 năm sẽ bầu lại một nửa trong số 242 ghế. Do thượng viện không thể bị giải tán để tổ chức bầu cử sớm nên mỗi nghị sĩ đắc cử về cơ bản sẽ hoàn tất nhiệm kỳ trọn vẹn 6 năm.
Trong số 121 ghế được đưa ra bầu lần này, 73 ghế được bầu ra trong số các ứng cử viên tại khu vực bầu cử của các 47 tỉnh trong khi 48 ghế còn lại sẽ được cử tri lựa chọn thông qua cơ chế bầu cử đại diện tỷ lệ theo danh sách đảng trên khắp cả nước.
Ở hình thức bầu cử thứ hai, cử tri có thể bỏ phiếu cho một chính đảng hoặc một ứng cử viên mà mình lựa chọn trong số những gương mặt mà các đảng đăng ký theo danh sách.
Chuyên gia phân tích chính trị Hiroshi Hoshi của nhật báo Asahi dự đoán tỷ lệ cử tri đi bầu trong cuộc bầu cử này sẽ chỉ khoảng 60%, thấp hơn so với 69% trong cuộc bầu cử thượng viện năm 2008.
Trong chiến dịch tranh cử bắt đầu từ cuối tháng Sáu, các đảng cầm quyền và đối lập đã tham gia tranh luận sôi nổi về nhiều vấn đề, trong đó có sáng kiến tăng thuế tiêu dùng và chiến lược tăng trưởng kinh tế.
Trong chuyến vận động tranh cử cuối cùng tại Kichijoji ở ngoại ô Tokyo ngày 10/7, Thủ tướng Naoto Kan nhấn mạnh sứ mệnh của DPJ là phải tái thiết hệ thống an sinh xã hội và tài chính nhằm giành lại sức mạnh cho nước Nhật.
Ông Kan cho rằng DPJ không có kinh nghiệm quản lý nhưng xuất sắc trên nhiều lĩnh vực và hy vọng các cử tri sẽ tiếp tục ủng hộ đảng của ông sao cho kế hoạch cải cách mà chính phủ đề ra có thể được thực thi.
Trong cuộc bầu cử Thượng viện lần này, DPJ cần giành ít nhất 60 ghế để nâng tổng số ghế của đảng tại Thượng viện lên 122, qua đó giúp DPJ giành đa số quá bán tại cơ quan lập pháp này và đạt được mục tiêu giành quyền kiểm soát lưỡng viện trong Quốc hội.
Tuy nhiên, kể từ năm 1989 cho đến nay, chưa có chính đảng nào ở Nhật Bản thực hiện được mục tiêu này. Vì vậy, trước cuộc bầu cử, Thủ tướng Kan cho biết DPJ chỉ đặt mục tiêu ở mức khiêm tốn là ít nhất 54 ghế, bằng với số thượng nghị sỹ của DPJ hết nhiệm kỳ đợt này.
Tuy nhiên, kết quả các cuộc thăm dò dư luận do hãng tin Kyodo và các nhật báo có uy tín như Yomiuri, Mainichi và Asahi tiến hành trước thềm bầu cử, cho thấy DPJ khó giành được hơn 50 ghế.
Do vậy, liên minh cầm quyền giữa DPJ và Đảng Quốc dân mới (PNP) sẽ không thể hội đủ 56 ghế cần thiết để duy trì quyền kiểm soát thượng viện. Điều này có thể sẽ dẫn tới những thay đổi trên chính trường Nhật Bản sau cuộc bầu cử này cho dù DPJ vẫn giữ quyền kiểm soát chính phủ bởi đảng cầm quyền vẫn đang giữ đa số ghế tại hạ viện.
Trong khi đó, kết quả thăm dò cũng cho thấy đảng Dân chủ Tự do (LDP) đối lập có thể sẽ giành số ghế nhiều hơn số thượng nghị sĩ của đảng hết nhiệm kỳ đợt này. Trong số các đảng nhỏ, ngoại trừ Đảng của bạn (YP) có thể giành khoảng 9 ghế, nâng số nghị sĩ tại thượng viện lên con số 10, và Đảng Cộng sản Nhật Bản (JCP) có thể giữ nguyên 4 ghế, các đảng khác đều phải đối mặt với khó khăn lớn trong việc duy trì số ghế tại cơ quan lập pháp này./.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.